-
AuthorPosts
-
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
DJECA SU VELIKI RODITELJSKI EMANET – hutba 2.Braćo i sestre u islamu! Danas 09. zu-l-ka’de 1432.H., 07. oktobra 2011. godine, u drugoj hutbi uz Allahovu, subhanehu ve te’ala, pomoć govorim na temu Djeca su veliki roditeljski emanet. A taj naš emanet je još veći u ovom vremenu u kojem je sve više faktora koji negativno utiču na odgoj i obrazovanje naše djece i kada se porodica kao osnovna ćelija društva želi potpuno razoriti.
Kaže Allah, subhanehu ve te’ala, u 6. ajetu Sure Et-Tahrim:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلائِكَةٌ غِلاظٌ شِدَادٌ لا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ
O vi koji vjerujete, sebe i svoje porodice čuvajte od vatre čije će gorivo biti ljudi i kamenje, o kojoj će se meleki strogi i snažni brinuti, koji se onome što im Allah naredi neće opirati i koji će ono što im se naredi izvršiti!
Ovo je braćo i sestre naredba Uzvišenog Stvoritelja, a Njegove naredbe bi za nas trebale da budu najprioritetnije. On, subhanehu ve te’ala, nam naređuje da sebe i porodice čuvamo od vatre i to ne obične vatre, koja se koristi za kuhanje ili podgrijavanje, već džehennemske vatre, čije gorivo će biti ljudi i kamenje. U citiranom ajetu Allah, subhanehu ve te’ala, ne kaže da će ljudi goreti u vatri, već da će biti “gorivo”, što je još teži oblik kazne. I pored tako žestoke vatre će biti čuvari meleki, koji će biti strogi i jaki, a oni izvršavaju naredbe svog Gospodara bez pogovora.Pa šta se to onda dešava sa nama braćo i sestre, kada ne vodimo računa o sebi i svojim porodicama i kada ne razmišljamo o budućem svijetu, nagradi i kazni? Djeca koju rađamo i kojima ispunjavamo sve njihove želje, pa i na uštrb naših potreba i mogućnosti, su emanet na našim plećima. Mi prema njima nemamo samo obavezu materijalnih davanja, već prevashodno imamo obavezu njihova odgoja.
Neka znaju svaka majka i babo da će biti pitani za svoju čeljad, jesu li svoju djecu začinjali na halal način, jesu li im davali muslimanska imena, jesu li ih majke dojile, jesu li ih hranili halal opskrbom, jesu li ih privikavali na rad i red, jesu li ih podučavali islamskim vrijednostima i jesu li ih školovali!
Obaveza je majki po Kur’anu da doje svoju djecu pune dvije godine ili da nađu dojilje koje će to učiniti umjesto njih. Dojilje po islamu postaju majke po mlijeku dojenčadi, a sve što je zabranjeno po krvi, zabranjeno je i po mlijeku.
U vremenu u kojem majke odbijaju dojenje svoje djece i to zamjenjuju kravljim, ovčijim ili mlijekom u prahu i ne čudi što djeca sve više oponašaju hajvane, umjesto insana. Djeca su zato neotporna, bezosjećajna i nasilna, te umjesto da normalno komuniciraju sa ljudima, ona riču, buču, bodu, otimaju, napadaju, prijete itd.Odgoj je najvažniji aspekt odgovornosti roditelja, prema djeci, jer bez odgoja dijete neće biti svjesno svojih obaveza i cilja života na ovom i budućem svijetu, već će živjeti životinjskim životom gdje neće imati brige osim da utoli svoju glad i žeđ, zasiti svoje strasti i preda se ovodunjalučkim uživanjima i tako se pridruži propalim i odbačenim.
Kaže Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu koji bilježi imam Tirmizija:
عَنْ عَمْرِو بْنِ سَعِيدِ بْنِ الْعَاصِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “مَا نَحَلَ وَالِدٌ وَلَدَهُ مِنْ نَحْلٍ أَفْضَلَ مِنْ أَدَبٍ حَسَنٍ” (الترمذي)
Prenosi Amr ibn Seid bin El-As da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Ništa vrednije roditelj ne može u naslijeđe ostaviti svome djetetu od lijepog odgoja (u duhu islama).” (Tirmizija)U drugoj predaji koju bilježi imam Ibn Madždže, stoji:
عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “أَكْرِمُوا أَوْلَادَكُمْ وَأَحْسِنُوا أَدَبَهُمْ” (ابن ماجه)
Prenosi Enes ibn Malik, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Počastite vašu djecu i lijepo ih odgajajte!“ (Ibn Madždže)
Jedna od najvažnijih odgojnih mjera je podučavanje djece islamskim propisima i privikavanje na njihovo praktikovanje, a na prvom mjestu namaza.Kaže Allah, subhanehu ve te’ala, u 132. ajetu Sure Ta-ha:
وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا لا نَسْأَلُكَ رِزْقًا نَّحْنُ نَرْزُقُكَ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَى
Naredi čeljadi svojoj da obavlja namaz i istraj u tome! Mi ne tražimo od tebe da se sam hraniš, Mi ćemo te opskrbljivati, a samo one koji se budu Allaha bojali čeka lijep svršetak.
Allah, subhanehu ve te’ala, u citiranom ajetu naređuje obavljanje namaza, kako članovima porodice, tako i nosiocima domaćinstva, a u svemu je najbolji vlastiti primjer.Slijedeći hadis nas podučava kada djeci treba naređivati namaz:
عَنْ مُعَاذِ بْنِ عَبْدِ اللهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “إِذَا عَرِفَ الْغُلاَمُ يَمِينَهُ مِنْ شِمَالِهِ، فَمُرُوهُ بِالصَّلاَةِ” (البخاري)
Prenosi Muaz ibn Abdullah, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Kada dijete bude razlikovalo desnu od lijeve ruke, naređujte mu namaz!“ (Buharija)A u predaji koju bilježi imam Ebu Davud, stoji:
عَنْ عَمْرٍو بْنِ شُعَيْبَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “مُرُوا أَوْلاَدَكُمْ بِالصَّلاَةِ وَهُمْ أَبْنَاءُ سَبْعٍ وَاضْرِبُوهُمْ عَلَيْهَا وَهُمْ أَبْنَاءُ عَشْرٍ، وَفَرِّقُوا بَيْنَهُمْ فِي الْمَضَاجِعِ” (أبو داود)
Prenosi Amr ibn Šuajb, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Naređujte vašoj djeci namaz u sedmoj godini, a išibajte ih zbog njege (namaza) u desetoj i razdvojite ih u posteljama!“ (Ebu Davud)Naši dobri preci su svoju djecu podučavali namazu, Kur’anu i postu, od malih nogu i njihove metode su neprevaziđene. Oni nisu dali večerati prije klanjanja akšam namaza, a nije se moglo spavati prije jacije, oni su svoju djecu od malih nogu učili kratkim surama i privikavali su ih postu na način da su ih podsticali da poste do podne, da se nahrane i nastave postiti, a da će to oni „prešiti“ i da će to biti čitav dan. Fali nam ovih metoda privikavanja na islamske propise.
Roditelji su prema djeci dužni biti pravedni, kao što stoji u hadisu koji bilježi imam Buharija:
عَنِ النُّعْمَانَ بْنِ الْبَشِيرِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “اتَّقُوا اللَّهَ، وَاعْدِلُوا فِي أَوْلاَدِكُمْ” (البخاري)
Prenosi En-Nu’man bin El-Bešir da je Poslanik, salllallahu alejhi ve sellem, rekao: „Bojte se Allaha i budite pravedni među djecom!“ (Buharija)Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, posebnu nagradu nagovještava onim roditeljima koje je Allah, subhanehu ve te’ala, počastio sa kćerima, pa u hadisu koji bilježi imam Tirmizija, stoji:
عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “مَنْ كَانَ لَهُ ثَلاَثُ بَنَاتٍ ، وَصَبَرَ عَلَيْهِنَّ ، وَكَسَاهُنَّ مِنْ جِدَّتِهِ ، كُنَّ لَهُ حِجَاًبا مِنَ النَّارِ” (الترمذي)
Prenosi Ukbe bin Amir, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Ko bude imao tri kćeri, pa bude strpljiv sa njima i bude ih odijevao na halal način, biće mu zastor od vatre!” (Tirmizija)Braćo i sestre, ispunjavajmo svoje obaveze prema našoj djeci i nadati se inša-Allah da će nam ona to uzvratiti pokornošću Allahu, subhanehu ve te’ala, i poslušnošću nama! Postimo naredni utorak, srijedu i četvrtak, jer su to Bijeli dani mjeseca zu-l-ka’de 1432.H., a post Bijelih dana je sunnet Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem!
Gospodaru, učvrsti nas na Tvome putu, sačuvaj nas iskušenja koja nećemo moći podnijeti, učini nas od onih koji odgajaju svoju djecu u skladu sa Tvojim propisima, očisti naša srca i jezike od ružnih misli i govora, uputi našu djecu i potomke i učini ih radostima naših očiju i srca, oprosti nam grijehe i počasti nas u džennetima, društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi!
Sarajevo: 09. zu-l-ka’de 1432. po H. Hutba: Džamija “Kralj Fahd”
07. oktobar 2011. godine Nezim Halilović Muderris
وَ السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ!بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيِمِ
I O G L A S I LJ U D I M A H A DŽ – hutba 1.Braćo i sestre u islamu, danas 17. zu-l-ka’de 1432. god. po H., 14. oktobra 2011. godine, hutbu sam naslovio sa I oglasi ljudima hadž. Spomenutu temu sam odabrao u vrijeme intenzivnih priprema za odlazak ovogodišnjih hadžija na hadž, petu islamsku dužnost, kojom svaki mu’min, koji ga je dužan obaviti, upotpunjuje svoju građevinu islama, potpuno se čisti od grijeha i približava se svome Gospodaru.
Hadž je dužan obaviti svaki musliman i muslimanka, jedanput u životu, ako za to ispunjavaju uvjete: punoljetnost, mentalno i fizičko zdravlje, slobodu, materijalna sredstva i slobodnu komunikaciju (put). Onaj ko hadž niječe ili ga odvaja od drugih šartova, prestaje biti musliman.
Allah, dželle še’nuhu, o Kabi i njenoj okolini i obavezi hadža govori u 96. i 97. ajetu Sure Alu ‘Imran:
إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ(96) فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنْ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنْ الْعَالَمِينَ(97)Prvi Mesdžid sagrađen za ljude je onaj u Mekki, mubarek je on i putokaz svjetovima. U njemu su znamenja očevidna – mjesto na kome je stajao Ibrahim (Mekamu-Ibrahim) i ko uđe u njega bezbjedan je. Posjetiti Kabu je dužan, Allaha radi, svaki onaj koji je u mogućnosti! A onaj koji neće da vjeruje – pa, zaista je Allah od svega neovisan.
Braćo i sestre, Kaba je prvi mesdžid na Zemlji, a njegova okolica je mubarek. Kaba je putokaz vjernicima, ona je njihova Kibla, orijentir i magnet koji ih privlači. Prema njoj se mu’mini okreću u svojim namazima i žude da je posjete, dotaknu i da pored nje klanjaju svjedočeći Allahovu, subhanehu ve ta’ala, veličinu, a svoju nemoć.
Kaže Allah, subhanehu ve te’ala, u 196. ajetu Sure El-Bekare:
وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ…
Hadž i umru u ime Allaha izvršite!
Jedna od Allahovih, subhanehu ve te’ala, blagodati ljudima je i ta što je propisao da u određenim vremenskim periodima postoje posebne obaveze i ibadeti, a jedna od tih obaveza je i hadž koji se obavlja u prvih deset dana mjeseca zu-l-hidždže. To su dani za koje je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, potvrdio da su odabrani dani te je podsticao ashabe na što jači ibadet u tim danima. Allah, dželle še’nuhu, se u Suri El-Fedžr zaklinje ovim danima, pa kaže:
وَالْفَجْرِ(1) وَلَيَالٍ عَشْرٍ(2)
Tako mi zore i deset noći.Braćo i sestre! Dani hadža su dani u kojima se gradi i učvršćuje peti islamski šart i jača iman vjernika. To su dani u kojima hadžija zaboravlja na dunjalučke probleme i preokupacije i dani u kojima se potpuno predaje ibadetu.
Allah, subhanehu ve te’ala, u 197. ajetu Sure El-Bekare govoreći o hadžu kaže:
الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِي يَاأُوْلِي الْأَلْبَابِ
Hadž je u određenim mjesecima; onome ko se obaveže da će u njima hadž obavljati nema snošaja sa ženama, nema ružnih riječi i nema svađe u danima hadža. A za dobro koje učinite Allah zna. I onim, što vam je potrebno za put, snabdijte se, a najbolja opskrba je bogobojaznost. I Mene se bojte, o razumom obdareni!Hadž je kao što citirani ajet navodi u određeno vrijeme, u kojem, dok se hadžija nalazi u ihramu, nije dozvoljeno: “sastajati se” sa ženom, ružno govoriti i svađati se s drugim hadžijama. Hadž predstavlja ibadet koji iziskuje fizički napor, pa je za taj put potrebna opskrba, a najbolja opskrba je takvaluk (bogobojaznost). Oni koji su bili na hadžu znaju da je ovo uistinu najznačajnija opskrba hadžije na putu na hadž i garancija da će mu hadž biti primljen.
Onima koji obave hadž i ne budu ružno govorili niti griješili, brišu se prošli grijesi, kao što stoji u predaji koju bilježi imam Buharija:
عَنْ أَبيِ هُرَيْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه قَالَ: “سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: “مَنْ حَجَّ لِلَّهِ فَلَمْ يَرْفُثْ وَلَمْ يَفْسُقْ رَجَعَ كَيَوْمِ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ.” (بخاري)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu: “Čuo sam Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, kada je rekao: ‘Ko obavi hadž radi Allaha, pa ne bude ružno govorio niti griješio, vratit će se (čist od grijeha) kao što je bio na dan kada ga je majka rodila!'” (Buharija)Muhammed, sallallahu ‘alejhi ve sellem, je upitan o tome koje je djelo najbolje, pa je odgovorio:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سُئِلَ: “أَيُّ الْعَمَلِ أَفْضَلُ؟” فَقَالَ: “إِيمَانٌ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ.” قِيلَ: “ثُمَّ مَاذَا؟” قَالَ: “الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ.” قِيلَ: “ثُمَّ مَاذَا: “قَالَ: “حَجٌّ مَبْرُورٌ.” (بخاري)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu: “Upitan je Allahov Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem: „Koje djelo je najbolje?“ Rekao je: „Vjerovanje u Allaha i Njegova Poslanika!“ Rekoše: „Šta onda?“ Reče: „Borba na Allahovome putu!“ Rekoše: „Zatim šta?“ Reče: „Bez gijeha učenjen hadž!“ (Buharija)A u drugoj predaji stoji:
عَنْ عَائِشَةَ أُمِّ الْمُؤْمِنِينَ رَضِي اللَّه عَنْهَا أَنَّهَا قَالَتْ: “يَا رَسُولَ اللَّهِ أَلَا نَغْزُو وَنُجَاهِدُ مَعَكُمْ فَقَالَ: “لَكِنَّ أَحْسَنَ الْجِهَادِ وَأَجْمَلَهُ الْحَجُّ حَجٌّ مَبْرُورٌ.” فَقَالَتْ: “فَلَا أَدَعُ الْحَجَّ بَعْدَ إِذْ سَمِعْتُ هَذَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.” (بخاري)
Prenosi Aiša, radijallahu ‘anha, da je upitala Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem: “O Allahov Poslaniče! Da li da se borimo (mi žene) zajedno s vama?” Pa je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, odgovorio: “Najbolji i najljepši džihad (žene) je bez grijeha obavljen hadž!” Kaže Aiša, radijallahu ‘anha: “Nakon što sam čula ove riječi Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, nikada nisam izostavljala hadž.” (Buharija)Većina ulema smatra da se ovo odnosi samo na žene i one koji ne mogu učestvovati u džihadu, dok drugi dio uleme smatra da se to odnosi na sve muslimane.
Izvršiti hadž je obaveza samo jedanput u životu, što potvrđuje sljedeći hadis:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه: “خَطَبَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: “أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ فَرَضَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ الْحَجَّ فَحُجُّوا!” فَقَالَ رَجُلٌ: “أَكُلَّ عَامٍ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟” فَسَكَتَ حَتَّى قَالَهَا ثَلَاثًا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “لَوْ قُلْتُ نَعَمْ لَوَجَبَتْ وَلَمَا اسْتَطَعْتُمْ.” ثُمَّ قَالَ: “ذَرُونِي مَا تَرَكْتُكُمْ فَإِنَّمَا هَلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ بِكَثْرَةِ سُؤَالِهِمْ وَاخْتِلَافِهِمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ فَإِذَا أَمَرْتُكُمْ بِشَيْءٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَإِذَا نَهَيْتُكُمْ عَنْ شَيْءٍ فَدَعُوهُ.” (مسلم)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu: “Obratio nam se Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, govoreći: „O ljudi! Allah vam je naredio hadž, pa obavljajte hadž!“ Reče jedan čovjek: „Je li svake godine, Allahov Poslaniče?“ Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, je šutio dok mu isto pitanje nije postavljeno tri puta, pa je rekao: „Da sam odgovorio sa ‘da’, to bi vam bila obaveza, a vi to ne bi bili u stanju.“ Zatim je rekao: „Ne pitajte me o onome što nisam objasnio, jer su narodi prije vas uništeni zbog mnogobrojnih pitanja i nesuglasica s njihovim poslanicima! Kada vam nešto naredim, to činite koliko možete, a kada vam nešto zabranim, toga se prođite!“ (Muslim)Braćo i sestre! Svi oni koji su bili na hadžu na različit način su doživjeli hadž i svi žude za ponovim susretom sa svetim mjestima. Blago onima kojima je Allah, subhanehu ve te’ala, omogućio da mogu na hadž otići više puta, ali treba imati na umu da je hadž obaviti farz jedanput u životu, osim onih koji učestvuju u organizaciji hadža ili kao bedeli. Onima koji imaju materijalne pretpostavke pa obavljaju hadž više puta, može se postaviti pitanje da li je taj novac u ovo teško vrijeme recesije i siromaštva u našoj sredini preče dati u neki hajr, a ima mnogo takvih prilika!?
Braćo i sestre, požurimo s obavljanjem hadža, čim za to ispunimo uvjete! I neka je svim našim ovogodišnjim hadžijama inša-Allah hadž mebrur!Gospodaru, pomozi našoj braći koja su izložena napadima Tvojih i naših neprijatelja! Učvrsti nas na putu islama! Učini nas od onih koji obavljaju hadž i umru i kojima se brišu prošli grijesi! Budi nam milostiv na Sudnjem danu i počasti nas u Džennetu društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi!
Sarajevo, 17. zu-l-ka’de 1432. god. po H.
Hutba Džamija “Kralj Fahd”
14. oktobar 2011. godine Nezim Halilović Muderris
و السلام عليكم و رحمة الله!بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيِمِ
I O G L A S I LJ U D I M A H A DŽ – hutba 1.Braćo i sestre u islamu, danas 17. zu-l-ka’de 1432. god. po H., 14. oktobra 2011. godine, hutbu sam naslovio sa I oglasi ljudima hadž. Spomenutu temu sam odabrao u vrijeme intenzivnih priprema za odlazak ovogodišnjih hadžija na hadž, petu islamsku dužnost, kojom svaki mu’min, koji ga je dužan obaviti, upotpunjuje svoju građevinu islama, potpuno se čisti od grijeha i približava se svome Gospodaru.
Hadž je dužan obaviti svaki musliman i muslimanka, jedanput u životu, ako za to ispunjavaju uvjete: punoljetnost, mentalno i fizičko zdravlje, slobodu, materijalna sredstva i slobodnu komunikaciju (put). Onaj ko hadž niječe ili ga odvaja od drugih šartova, prestaje biti musliman.
Allah, dželle še’nuhu, o Kabi i njenoj okolini i obavezi hadža govori u 96. i 97. ajetu Sure Alu ‘Imran:
إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ(96) فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنْ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنْ الْعَالَمِينَ(97)Prvi Mesdžid sagrađen za ljude je onaj u Mekki, mubarek je on i putokaz svjetovima. U njemu su znamenja očevidna – mjesto na kome je stajao Ibrahim (Mekamu-Ibrahim) i ko uđe u njega bezbjedan je. Posjetiti Kabu je dužan, Allaha radi, svaki onaj koji je u mogućnosti! A onaj koji neće da vjeruje – pa, zaista je Allah od svega neovisan.
Braćo i sestre, Kaba je prvi mesdžid na Zemlji, a njegova okolica je mubarek. Kaba je putokaz vjernicima, ona je njihova Kibla, orijentir i magnet koji ih privlači. Prema njoj se mu’mini okreću u svojim namazima i žude da je posjete, dotaknu i da pored nje klanjaju svjedočeći Allahovu, subhanehu ve ta’ala, veličinu, a svoju nemoć.
Kaže Allah, subhanehu ve te’ala, u 196. ajetu Sure El-Bekare:
وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ…
Hadž i umru u ime Allaha izvršite!
Jedna od Allahovih, subhanehu ve te’ala, blagodati ljudima je i ta što je propisao da u određenim vremenskim periodima postoje posebne obaveze i ibadeti, a jedna od tih obaveza je i hadž koji se obavlja u prvih deset dana mjeseca zu-l-hidždže. To su dani za koje je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, potvrdio da su odabrani dani te je podsticao ashabe na što jači ibadet u tim danima. Allah, dželle še’nuhu, se u Suri El-Fedžr zaklinje ovim danima, pa kaže:
وَالْفَجْرِ(1) وَلَيَالٍ عَشْرٍ(2)
Tako mi zore i deset noći.Braćo i sestre! Dani hadža su dani u kojima se gradi i učvršćuje peti islamski šart i jača iman vjernika. To su dani u kojima hadžija zaboravlja na dunjalučke probleme i preokupacije i dani u kojima se potpuno predaje ibadetu.
Allah, subhanehu ve te’ala, u 197. ajetu Sure El-Bekare govoreći o hadžu kaže:
الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِي يَاأُوْلِي الْأَلْبَابِ
Hadž je u određenim mjesecima; onome ko se obaveže da će u njima hadž obavljati nema snošaja sa ženama, nema ružnih riječi i nema svađe u danima hadža. A za dobro koje učinite Allah zna. I onim, što vam je potrebno za put, snabdijte se, a najbolja opskrba je bogobojaznost. I Mene se bojte, o razumom obdareni!Hadž je kao što citirani ajet navodi u određeno vrijeme, u kojem, dok se hadžija nalazi u ihramu, nije dozvoljeno: “sastajati se” sa ženom, ružno govoriti i svađati se s drugim hadžijama. Hadž predstavlja ibadet koji iziskuje fizički napor, pa je za taj put potrebna opskrba, a najbolja opskrba je takvaluk (bogobojaznost). Oni koji su bili na hadžu znaju da je ovo uistinu najznačajnija opskrba hadžije na putu na hadž i garancija da će mu hadž biti primljen.
Onima koji obave hadž i ne budu ružno govorili niti griješili, brišu se prošli grijesi, kao što stoji u predaji koju bilježi imam Buharija:
عَنْ أَبيِ هُرَيْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه قَالَ: “سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: “مَنْ حَجَّ لِلَّهِ فَلَمْ يَرْفُثْ وَلَمْ يَفْسُقْ رَجَعَ كَيَوْمِ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ.” (بخاري)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu: “Čuo sam Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, kada je rekao: ‘Ko obavi hadž radi Allaha, pa ne bude ružno govorio niti griješio, vratit će se (čist od grijeha) kao što je bio na dan kada ga je majka rodila!'” (Buharija)Muhammed, sallallahu ‘alejhi ve sellem, je upitan o tome koje je djelo najbolje, pa je odgovorio:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سُئِلَ: “أَيُّ الْعَمَلِ أَفْضَلُ؟” فَقَالَ: “إِيمَانٌ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ.” قِيلَ: “ثُمَّ مَاذَا؟” قَالَ: “الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ.” قِيلَ: “ثُمَّ مَاذَا: “قَالَ: “حَجٌّ مَبْرُورٌ.” (بخاري)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu: “Upitan je Allahov Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem: „Koje djelo je najbolje?“ Rekao je: „Vjerovanje u Allaha i Njegova Poslanika!“ Rekoše: „Šta onda?“ Reče: „Borba na Allahovome putu!“ Rekoše: „Zatim šta?“ Reče: „Bez gijeha učenjen hadž!“ (Buharija)A u drugoj predaji stoji:
عَنْ عَائِشَةَ أُمِّ الْمُؤْمِنِينَ رَضِي اللَّه عَنْهَا أَنَّهَا قَالَتْ: “يَا رَسُولَ اللَّهِ أَلَا نَغْزُو وَنُجَاهِدُ مَعَكُمْ فَقَالَ: “لَكِنَّ أَحْسَنَ الْجِهَادِ وَأَجْمَلَهُ الْحَجُّ حَجٌّ مَبْرُورٌ.” فَقَالَتْ: “فَلَا أَدَعُ الْحَجَّ بَعْدَ إِذْ سَمِعْتُ هَذَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.” (بخاري)
Prenosi Aiša, radijallahu ‘anha, da je upitala Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem: “O Allahov Poslaniče! Da li da se borimo (mi žene) zajedno s vama?” Pa je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, odgovorio: “Najbolji i najljepši džihad (žene) je bez grijeha obavljen hadž!” Kaže Aiša, radijallahu ‘anha: “Nakon što sam čula ove riječi Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, nikada nisam izostavljala hadž.” (Buharija)Većina ulema smatra da se ovo odnosi samo na žene i one koji ne mogu učestvovati u džihadu, dok drugi dio uleme smatra da se to odnosi na sve muslimane.
Izvršiti hadž je obaveza samo jedanput u životu, što potvrđuje sljedeći hadis:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه: “خَطَبَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: “أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ فَرَضَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ الْحَجَّ فَحُجُّوا!” فَقَالَ رَجُلٌ: “أَكُلَّ عَامٍ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟” فَسَكَتَ حَتَّى قَالَهَا ثَلَاثًا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “لَوْ قُلْتُ نَعَمْ لَوَجَبَتْ وَلَمَا اسْتَطَعْتُمْ.” ثُمَّ قَالَ: “ذَرُونِي مَا تَرَكْتُكُمْ فَإِنَّمَا هَلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ بِكَثْرَةِ سُؤَالِهِمْ وَاخْتِلَافِهِمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ فَإِذَا أَمَرْتُكُمْ بِشَيْءٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَإِذَا نَهَيْتُكُمْ عَنْ شَيْءٍ فَدَعُوهُ.” (مسلم)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu: “Obratio nam se Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, govoreći: „O ljudi! Allah vam je naredio hadž, pa obavljajte hadž!“ Reče jedan čovjek: „Je li svake godine, Allahov Poslaniče?“ Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, je šutio dok mu isto pitanje nije postavljeno tri puta, pa je rekao: „Da sam odgovorio sa ‘da’, to bi vam bila obaveza, a vi to ne bi bili u stanju.“ Zatim je rekao: „Ne pitajte me o onome što nisam objasnio, jer su narodi prije vas uništeni zbog mnogobrojnih pitanja i nesuglasica s njihovim poslanicima! Kada vam nešto naredim, to činite koliko možete, a kada vam nešto zabranim, toga se prođite!“ (Muslim)Braćo i sestre! Svi oni koji su bili na hadžu na različit način su doživjeli hadž i svi žude za ponovim susretom sa svetim mjestima. Blago onima kojima je Allah, subhanehu ve te’ala, omogućio da mogu na hadž otići više puta, ali treba imati na umu da je hadž obaviti farz jedanput u životu, osim onih koji učestvuju u organizaciji hadža ili kao bedeli. Onima koji imaju materijalne pretpostavke pa obavljaju hadž više puta, može se postaviti pitanje da li je taj novac u ovo teško vrijeme recesije i siromaštva u našoj sredini preče dati u neki hajr, a ima mnogo takvih prilika!?
Braćo i sestre, požurimo s obavljanjem hadža, čim za to ispunimo uvjete! I neka je svim našim ovogodišnjim hadžijama inša-Allah hadž mebrur!Gospodaru, pomozi našoj braći koja su izložena napadima Tvojih i naših neprijatelja! Učvrsti nas na putu islama! Učini nas od onih koji obavljaju hadž i umru i kojima se brišu prošli grijesi! Budi nam milostiv na Sudnjem danu i počasti nas u Džennetu društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi!
Sarajevo, 17. zu-l-ka’de 1432. god. po H.
Hutba Džamija “Kralj Fahd”
14. oktobar 2011. godine Nezim Halilović Muderris
و السلام عليكم و رحمة الله!بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيِمِ
I O G L A S I LJ U D I M A H A DŽ – hutba 2.Braćo i sestre u islamu! Danas 24. zu-l-ka’de 1432. god. po H., 21. oktobra 2011. godine, u drugoj hutbi zaredom, uz Allahovu, subhanehu ve te’ala, pomoć govorim o temi I oglasi ljudima hadž.
Ovih dana, braćo i sestre, preko dva miliona muslimana iz cijeloga svijeta hrle prema Kabi, našoj Kibli, s ciljem obavljanja hadža, petog islamskog šarta i vrhunca naših ibadeta. U toj velikoj masi mu’mina, koji imaju za cilj potpuno čišćenje od grijeha, su i naše, hadžije iz Bosne i Hercegovine i naše dijaspore. U prošlu subotu i nedjelju su 434 hadžije na ovaj mubarek put krenuli autobusima i danas su elhamdu lillah u Ammanu, dok 1000 hadžija avionima sa pet aviona inša-Allah putuju u narednu nedjelju, ponedjeljak i utorak.
Kaba je, braćo i sestre, postavljena na temeljima tevhida (vjerovanja u Jednog i Jedinog Gospodara). Allah, dželle še’nuhu, je naredio Ibrahimu, alejhi-s-selam, da je očisti za one koji će činiti tavaf, koji će stajati na kijamu i koji će činiti ruku’ i sedždu, kao što stoji u 26. i 27. ajetu Sure El-Hadž:
وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَنْ لَا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا وَطَهِّرْ بَيْتِي لِلطَّائِفِينَ وَالْقَائِمِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ
I kada smo kao pribježište Ibrahimu pokazali mjesto gdje je Ka’ba, rekli smo: “Ne smatraj Nama nikoga ravnim i očisti Moju Ka’bu za one koji će je obilaziti, koji će tu u blizini njenoj stanovati i koji će činiti ruku’ i sedždu!”
وَأَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ
I oglasi ljudima hadž! Dolazit će ti pješice i na kamilama iznurenim! Dolazit će iz mjesta dalekih!Hadžije su Allahovi, subhanehu ve te’ala, gosti, kao što stoji u sljedeća dva hadisa:
عَنْ أَبيِ هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: وَفْدُ اللَّهِ ثَلَاثَةٌ الْغَازِي وَالْحَاجُّ وَالْمُعْتَمِرُ (نسائي)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu, da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: Tri su Allahova gosta: borac na Allahovu putu, hadžija i mu’temir (onaj koji obavlja umru)! (Nesaija)
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ الْحُجَّاجُ وَالْعُمَّارُ وَفْدُ اللَّهِ إِنْ دَعُوهُ أَجَابَهُمْ وَإِنِ اسْتَغْفَرُوهُ غَفَرَ لَهُمْ (إبن ماجه)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu, da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “Hadžije i mu’temiri su Allahovi gosti, koji, ako Mu se obrate, On im prima dovu, a ako zatraže oprost, On im oprosti!” (Ibn Madždže)
Za obavljeni tavaf slijedi velika nagrada – kao što stoji u hadisu, koji bilježi imam Tirmizija:
عَنْ ابْنَ عُمَرَ أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ مَنْ طَافَ بِهَذَا الْبَيْتِ سْبُوعًا فَأَحْصَاهُ كَانَ كَعِتْقِ رَقَبَةٍ وَسَمِعْتُهُ يَقُولُ لَا يَضَعُ قَدَمًا وَلَا يَرْفَعُ أُخْرَى إِلَّا حَطَّ اللَّهُ عَنْهُ خَطِيئَةً وَكَتَبَ لَهُ بِهَا حَسَنَةً (ترمذي)
Prenosi Ibn Omer da je čuo od Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem: “Ko obavi tavaf oko ove Kuće (Kabe) sedam puta i to učini kako treba, imat će nagradu kao da je oslobodio roba!” I čuo sam ga kada je rekao: “Ne spusti niti podigne stopalo, a da ga Allah ne oslobodi grijeha i ne upiše mu dobro djelo!” (Tirmizija)Dani hadža su dani telbije koju iz dubina srca izgovaraju mu’mini. Došli su oni iz dalekih krajeva da, veličajući Svoga Gospodara, obave još jedan farz. Izgovaraju hadžije u danima hadža riječi telbije:
“لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ لاَ شَريِكَ لَكَ لَبَّيْكَ، إِنَّ الْحَمْدَ وَ النِّعْمَةَ لَكَ وَ المُلْكَ، لاَ شَريِكَ لَكَ!”
Odazivam Ti se Stvoritelju i Uzdržavatelju moj, odazivam Ti se! Odazivam Ti se, Ti nemaš druga, odazivam Ti se! Zaista, svaka zahvalnost i blagodat i vlast pripadaju Tebi! Ti nemaš sudruga!Telbija uistinu ima snažnu poruku u kojoj hadžija jezikom potvrđuje da se odazvao pozivu Stvoritelja svega. Zbog toga telbija treba odzvanjati u dušama hadžija sve do njihove smrti i treba ih sprječavati od grijeha kojima bi mogli biti iskušani u svakodnevnom životu.
Govoreći o telbiji, Muhammed, sallallahu ‘lejhi ve sellem, kaže u hadisu koji bilježi imam Tirmizija:
عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ أَنَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “مَا مِنْ مُسْلِمٍ يُلَبِّي إِلَّا لَبَّى مَنْ عَنْ يَمِينِهِ أَوْ عَنْ شِمَالِهِ مِنْ حَجَرٍ أَوْ شَجَرٍ أَوْ مَدَرٍ حَتَّى تَنْقَطِعَ الْأَرْضُ مِنْ هَاهُنَا وَهَاهُنَا (ترمذي)
Prenosi Sehl bin Sa’d da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “Niti jedan musliman ne izgovori telbiju, a da mu ne dođe odgovor s desne i lijeve strane, od kamena, drveta ili zemlje, sve dok se ne počne umanjivati Zemlja, odavde i otud!” (Tirmizija)Stajanje na Arefatu je jedan od šartova hadža, a Allah, dželle še’nuhu, najviše svojih robova oslobađa od vatre upravo u danu Arefata, danu učio Bajrama, što potvrđuje predaja koju bilježi imam Muslim:
عَنْ عَائِشَةُ أُمُّ الْمُؤْمِنيِنَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “مَا مِنْ يَوْمٍ أَكْثَرَ مِنْ أَنْ يُعْتِقَ اللَّهُ فِيهِ عَبْدًا مِنَ النَّارِ مِنْ يَوْمِ عَرَفَةَ وَإِنَّهُ لَيَدْنُو ثُمَّ يُبَاهِي بِهِمُ الْمَلَائِكَةَ فَيَقُولُ مَا أَرَادَ هَؤُلَاءِ” (مسلم)
Prenosi Aiša, radijallahu ‘anha, majka mu’mina, da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “Nema niti jednog dana da Allah, dželle še’nuhu, u njemu više oslobodi Svojih robova od vatre, od dana Arefata. On se približi melekima i pita ih: „Šta žele ovi robovi?“ (Muslim)
Potvrđeno je od Omera, radijallahu anhu, da je rekao: “Nek umre kao jevrej ili kao kršćanin” – ponovio je to tri puta – “čovjek koji umre, a ne obavi hadž, ako je imao mogućnost, a ne obavi ga!” (El-Bejheki)Prenosi se od El-Hasana, da je rekao: “Rekao je Omer b. El-Hattab, radijallahu ‘anhu: “Odlučio sam da pošaljem ljude u neke krajeve pa da utvrde ko sve ima mogućnost da obavi hadž, a ne obavi, da im propišem džizju (porez koji plaćaju nemuslimani). Oni nisu muslimani, oni nisu muslimani!” (Se’id)
Ako nekoga ko se zavjetovao da će obavti hadž ili je bio dužan da ga obavi, pretekne smrt, dužan je to učiniti neko od njegovih nasljednika – kao što stoji u sljedećem hadisu:
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْه قَالَ أَتَى رَجُلٌ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ لَهُ إِنَّ أُخْتِي قَدْ نَذَرَتْ أَنْ تَحُجَّ وَإِنَّهَا مَاتَتْ فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَوْ كَانَ عَلَيْهَا دَيْنٌ أَكُنْتَ قَاضِيَهُ قَالَ نَعَمْ قَالَ فَاقْضِ اللَّهَ فَهُوَ أَحَقُّ بِالْقَضَاءِ (البخاري)
Prenosi Ibn Abbas, radijallahu ‘anhu, da je došao neki čovjek kod Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, i rekao mu: “Moja sestra se zavjetovala da će obaviti hadž, pa je umrla.” Reče Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem: “Da li bi izmirio dug svoje sestre kada bi ga imala?” Reče: “Da!” Reče (Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem): “Allah je preči da se izmiri obaveza prema Njemu!” (Buharija)Hadž izjednačava ljude i donosi poruke mira, jer su na hadžu, po vanjskom izgledu, isti predsjednici država i obični ljudi, ministri i njihovi potčinjeni, radnici i poljoprivrednici, pismeni i nepismeni… Svi ljudi u danima hadža imaju istu odjeću (ihrame), koja se sastoji od dva bijela čaršafa, i u njima nema obilježja siromaštva ili bogatstva, kao ni položaja.
Hadž privikava ljude na podnošenje teškoća, jer je hadž fizički napor i on zahtijeva i fizičku i psihičku snagu i kondiciju. Strpljivost u podnošenju teškoća na putu obavljanja hadža je jedna od odlika onih koji žele u ime Allaha, dželle še’nuhu, izvršiti ovu dužnost.
Hadž podsjeća ljude na Sudnji dan, gdje se prilikom obavljanja tavafa, sa’ja i pogotovo boravka na Arefatu dočarava Dan polaganja računa. Hadžije, dok su u ihramima, pojačano razmišljaju o Sudnjem danu – kada će svaka osoba položiti račun za svoja djela.Hadž uči ljude preciznosti i čuvanju vremena jer su to Allahove, subhanehu ve te’ala, blagodati – svi propisi hadža vezani za određeno vrijeme i mjesto i oni koji to ne učine na propisan način ne spadaju u one koji su izvršili ovaj farz. Hadž bi trebao učiti ummet na tačnost i odgovornost u poslu i životu. Allah, dželle še’nuhu, se u Suri El-‘Asr zaklinje vremenom, a vrijeme je faktor o kojem muslimani već stoljećima ne vode dovoljno računa.
Hadž je godišnji kongres muslimana cijeloga svijeta i s hadža bi se trebale poslati poruke koje bi bile obavezujuće za svakog pripadnika ummeta, ma gdje bio, a posebno za muslimanske vladare!
Neka je svim hadžijama, Allahovim, subhanehu ve te’ala, gostima, Hadž mebrur!
Gospodaru, pomozi mudžahidima na Tvome putu! Pomozi našoj braći u Palestini i na svakom drugom mjestu gdje su ugrožena prava muslimana! Primi hadž hadžija i primi naša dobra djela, a preko ružnih pređi, jer Tvoja milost nadilazi Tvoju srdžbu! Budi nam milostiv na Obećanom danu i počasti nas u Džennetu društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi! Amin!
Sarajevo: 24. zu-l-ka’de 1432. god.po H.Hutba: Džamija “Kralj Fahd”
21. oktobar 2011. god.
Nezim Halilović Muderris
وَ السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ!بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيِمِ
I O G L A S I LJ U D I M A H A DŽ – hutba 2.Braćo i sestre u islamu! Danas 24. zu-l-ka’de 1432. god. po H., 21. oktobra 2011. godine, u drugoj hutbi zaredom, uz Allahovu, subhanehu ve te’ala, pomoć govorim o temi I oglasi ljudima hadž.
Ovih dana, braćo i sestre, preko dva miliona muslimana iz cijeloga svijeta hrle prema Kabi, našoj Kibli, s ciljem obavljanja hadža, petog islamskog šarta i vrhunca naših ibadeta. U toj velikoj masi mu’mina, koji imaju za cilj potpuno čišćenje od grijeha, su i naše, hadžije iz Bosne i Hercegovine i naše dijaspore. U prošlu subotu i nedjelju su 434 hadžije na ovaj mubarek put krenuli autobusima i danas su elhamdu lillah u Ammanu, dok 1000 hadžija avionima sa pet aviona inša-Allah putuju u narednu nedjelju, ponedjeljak i utorak.
Kaba je, braćo i sestre, postavljena na temeljima tevhida (vjerovanja u Jednog i Jedinog Gospodara). Allah, dželle še’nuhu, je naredio Ibrahimu, alejhi-s-selam, da je očisti za one koji će činiti tavaf, koji će stajati na kijamu i koji će činiti ruku’ i sedždu, kao što stoji u 26. i 27. ajetu Sure El-Hadž:
وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَنْ لَا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا وَطَهِّرْ بَيْتِي لِلطَّائِفِينَ وَالْقَائِمِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ
I kada smo kao pribježište Ibrahimu pokazali mjesto gdje je Ka’ba, rekli smo: “Ne smatraj Nama nikoga ravnim i očisti Moju Ka’bu za one koji će je obilaziti, koji će tu u blizini njenoj stanovati i koji će činiti ruku’ i sedždu!”
وَأَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ
I oglasi ljudima hadž! Dolazit će ti pješice i na kamilama iznurenim! Dolazit će iz mjesta dalekih!Hadžije su Allahovi, subhanehu ve te’ala, gosti, kao što stoji u sljedeća dva hadisa:
عَنْ أَبيِ هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: وَفْدُ اللَّهِ ثَلَاثَةٌ الْغَازِي وَالْحَاجُّ وَالْمُعْتَمِرُ (نسائي)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu, da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: Tri su Allahova gosta: borac na Allahovu putu, hadžija i mu’temir (onaj koji obavlja umru)! (Nesaija)
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ الْحُجَّاجُ وَالْعُمَّارُ وَفْدُ اللَّهِ إِنْ دَعُوهُ أَجَابَهُمْ وَإِنِ اسْتَغْفَرُوهُ غَفَرَ لَهُمْ (إبن ماجه)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu, da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “Hadžije i mu’temiri su Allahovi gosti, koji, ako Mu se obrate, On im prima dovu, a ako zatraže oprost, On im oprosti!” (Ibn Madždže)
Za obavljeni tavaf slijedi velika nagrada – kao što stoji u hadisu, koji bilježi imam Tirmizija:
عَنْ ابْنَ عُمَرَ أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ مَنْ طَافَ بِهَذَا الْبَيْتِ سْبُوعًا فَأَحْصَاهُ كَانَ كَعِتْقِ رَقَبَةٍ وَسَمِعْتُهُ يَقُولُ لَا يَضَعُ قَدَمًا وَلَا يَرْفَعُ أُخْرَى إِلَّا حَطَّ اللَّهُ عَنْهُ خَطِيئَةً وَكَتَبَ لَهُ بِهَا حَسَنَةً (ترمذي)
Prenosi Ibn Omer da je čuo od Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem: “Ko obavi tavaf oko ove Kuće (Kabe) sedam puta i to učini kako treba, imat će nagradu kao da je oslobodio roba!” I čuo sam ga kada je rekao: “Ne spusti niti podigne stopalo, a da ga Allah ne oslobodi grijeha i ne upiše mu dobro djelo!” (Tirmizija)Dani hadža su dani telbije koju iz dubina srca izgovaraju mu’mini. Došli su oni iz dalekih krajeva da, veličajući Svoga Gospodara, obave još jedan farz. Izgovaraju hadžije u danima hadža riječi telbije:
“لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ لاَ شَريِكَ لَكَ لَبَّيْكَ، إِنَّ الْحَمْدَ وَ النِّعْمَةَ لَكَ وَ المُلْكَ، لاَ شَريِكَ لَكَ!”
Odazivam Ti se Stvoritelju i Uzdržavatelju moj, odazivam Ti se! Odazivam Ti se, Ti nemaš druga, odazivam Ti se! Zaista, svaka zahvalnost i blagodat i vlast pripadaju Tebi! Ti nemaš sudruga!Telbija uistinu ima snažnu poruku u kojoj hadžija jezikom potvrđuje da se odazvao pozivu Stvoritelja svega. Zbog toga telbija treba odzvanjati u dušama hadžija sve do njihove smrti i treba ih sprječavati od grijeha kojima bi mogli biti iskušani u svakodnevnom životu.
Govoreći o telbiji, Muhammed, sallallahu ‘lejhi ve sellem, kaže u hadisu koji bilježi imam Tirmizija:
عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ أَنَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “مَا مِنْ مُسْلِمٍ يُلَبِّي إِلَّا لَبَّى مَنْ عَنْ يَمِينِهِ أَوْ عَنْ شِمَالِهِ مِنْ حَجَرٍ أَوْ شَجَرٍ أَوْ مَدَرٍ حَتَّى تَنْقَطِعَ الْأَرْضُ مِنْ هَاهُنَا وَهَاهُنَا (ترمذي)
Prenosi Sehl bin Sa’d da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “Niti jedan musliman ne izgovori telbiju, a da mu ne dođe odgovor s desne i lijeve strane, od kamena, drveta ili zemlje, sve dok se ne počne umanjivati Zemlja, odavde i otud!” (Tirmizija)Stajanje na Arefatu je jedan od šartova hadža, a Allah, dželle še’nuhu, najviše svojih robova oslobađa od vatre upravo u danu Arefata, danu učio Bajrama, što potvrđuje predaja koju bilježi imam Muslim:
عَنْ عَائِشَةُ أُمُّ الْمُؤْمِنيِنَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “مَا مِنْ يَوْمٍ أَكْثَرَ مِنْ أَنْ يُعْتِقَ اللَّهُ فِيهِ عَبْدًا مِنَ النَّارِ مِنْ يَوْمِ عَرَفَةَ وَإِنَّهُ لَيَدْنُو ثُمَّ يُبَاهِي بِهِمُ الْمَلَائِكَةَ فَيَقُولُ مَا أَرَادَ هَؤُلَاءِ” (مسلم)
Prenosi Aiša, radijallahu ‘anha, majka mu’mina, da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “Nema niti jednog dana da Allah, dželle še’nuhu, u njemu više oslobodi Svojih robova od vatre, od dana Arefata. On se približi melekima i pita ih: „Šta žele ovi robovi?“ (Muslim)
Potvrđeno je od Omera, radijallahu anhu, da je rekao: “Nek umre kao jevrej ili kao kršćanin” – ponovio je to tri puta – “čovjek koji umre, a ne obavi hadž, ako je imao mogućnost, a ne obavi ga!” (El-Bejheki)Prenosi se od El-Hasana, da je rekao: “Rekao je Omer b. El-Hattab, radijallahu ‘anhu: “Odlučio sam da pošaljem ljude u neke krajeve pa da utvrde ko sve ima mogućnost da obavi hadž, a ne obavi, da im propišem džizju (porez koji plaćaju nemuslimani). Oni nisu muslimani, oni nisu muslimani!” (Se’id)
Ako nekoga ko se zavjetovao da će obavti hadž ili je bio dužan da ga obavi, pretekne smrt, dužan je to učiniti neko od njegovih nasljednika – kao što stoji u sljedećem hadisu:
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْه قَالَ أَتَى رَجُلٌ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ لَهُ إِنَّ أُخْتِي قَدْ نَذَرَتْ أَنْ تَحُجَّ وَإِنَّهَا مَاتَتْ فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَوْ كَانَ عَلَيْهَا دَيْنٌ أَكُنْتَ قَاضِيَهُ قَالَ نَعَمْ قَالَ فَاقْضِ اللَّهَ فَهُوَ أَحَقُّ بِالْقَضَاءِ (البخاري)
Prenosi Ibn Abbas, radijallahu ‘anhu, da je došao neki čovjek kod Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, i rekao mu: “Moja sestra se zavjetovala da će obaviti hadž, pa je umrla.” Reče Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem: “Da li bi izmirio dug svoje sestre kada bi ga imala?” Reče: “Da!” Reče (Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem): “Allah je preči da se izmiri obaveza prema Njemu!” (Buharija)Hadž izjednačava ljude i donosi poruke mira, jer su na hadžu, po vanjskom izgledu, isti predsjednici država i obični ljudi, ministri i njihovi potčinjeni, radnici i poljoprivrednici, pismeni i nepismeni… Svi ljudi u danima hadža imaju istu odjeću (ihrame), koja se sastoji od dva bijela čaršafa, i u njima nema obilježja siromaštva ili bogatstva, kao ni položaja.
Hadž privikava ljude na podnošenje teškoća, jer je hadž fizički napor i on zahtijeva i fizičku i psihičku snagu i kondiciju. Strpljivost u podnošenju teškoća na putu obavljanja hadža je jedna od odlika onih koji žele u ime Allaha, dželle še’nuhu, izvršiti ovu dužnost.
Hadž podsjeća ljude na Sudnji dan, gdje se prilikom obavljanja tavafa, sa’ja i pogotovo boravka na Arefatu dočarava Dan polaganja računa. Hadžije, dok su u ihramima, pojačano razmišljaju o Sudnjem danu – kada će svaka osoba položiti račun za svoja djela.Hadž uči ljude preciznosti i čuvanju vremena jer su to Allahove, subhanehu ve te’ala, blagodati – svi propisi hadža vezani za određeno vrijeme i mjesto i oni koji to ne učine na propisan način ne spadaju u one koji su izvršili ovaj farz. Hadž bi trebao učiti ummet na tačnost i odgovornost u poslu i životu. Allah, dželle še’nuhu, se u Suri El-‘Asr zaklinje vremenom, a vrijeme je faktor o kojem muslimani već stoljećima ne vode dovoljno računa.
Hadž je godišnji kongres muslimana cijeloga svijeta i s hadža bi se trebale poslati poruke koje bi bile obavezujuće za svakog pripadnika ummeta, ma gdje bio, a posebno za muslimanske vladare!
Neka je svim hadžijama, Allahovim, subhanehu ve te’ala, gostima, Hadž mebrur!
Gospodaru, pomozi mudžahidima na Tvome putu! Pomozi našoj braći u Palestini i na svakom drugom mjestu gdje su ugrožena prava muslimana! Primi hadž hadžija i primi naša dobra djela, a preko ružnih pređi, jer Tvoja milost nadilazi Tvoju srdžbu! Budi nam milostiv na Obećanom danu i počasti nas u Džennetu društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi! Amin!
Sarajevo: 24. zu-l-ka’de 1432. god.po H.Hutba: Džamija “Kralj Fahd”
21. oktobar 2011. god.
Nezim Halilović Muderris
وَ السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ!بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
BOJ SE ALLAHA GDJE GOD BIOBraćo i sestre u islamu! Danas 22. zu-l-hidždže 1432.H., 18. novembra 2011. g., hutbu sam naslovio sa Boj se Allaha gdje god bio. Tema koja je pred nama je uvijek aktuelna i važna i ona zadire u srž našeg vjerovanja, a bez istinske bogobojaznosti nema ispravnog vjerovanja i postizanja Allahova, subhanehu ve te’ala, zadovoljstva i samim time sreće na obadva svijeta.
Imam Tirmizija bilježi hadis Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem:
عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “اتَّقِ اللهَ حَيْثُمَا كُنْتَ, وَاتَّبِعِ السَّيِّئَةَ الْحَسَنَةَ تَمْحُهَا وَخَالِقِ النَّاسَ بِخُلُقٍ حَسَنٍ” (الترمذي)
Prenosi Muaz ibn Džebel, radijallahu anhu, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Boj se Allaha gdje god bio, poslije lošeg djela uradi dobro djelo, čime ćeš ga izbrisati i lijepo postupaj prema ljudima!” (Tirmizija)
Citirani hadis ima univerzalnu poruku, jer u sebi sadrži naredbu bogobojaznosti, a potom naredbu činjenja dobrih dijela, koje rezultira brisanjem loših djela i naredbu lijepog ponašanja prema ljudima.Allahovo, subhanehu ve te’ala, pravo kod Njegovih robova je da Ga se istinski boje i to je naredba upućena svim ljudima od Adema, alejhis-selam, do posljednjeg čovjeka na Zemlji.
Kaže Allah, subhanehu ve te’ala, u dijelu 131. ajeta Sure En-Nisa’:
…وَلَقَدْ وَصَّيْنَا الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَإِيَّاكُمْ أَنِ اتَّقُواْ اللَّهَ…
…Mi smo onima kojima je data Knjiga prije vas, a i vama, naredili da se bojite Allaha…
Samo je Allah, dželle še’nuhu, Jedini dostojan da Ga se ljudi boje i strahuju od Njegove kazne na obadva svijeta, samo je On Jedini dostojan istinske hvale ljudi, jer samo Njemu pripadaju riznice nebesa i Zemlje i On ljude opskrbljuje bez računa i samo Njemu pripada pravo da ga ljudi obožavaju i pokornost Mu izražavaju, jer je On dostojan veličanja i uzdizanja i On je Gospodar svega.
Kaže Allah, subhanehu ve te’ala, u 102. ajetu Sure Alu Imran:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلاَ تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ
O vjernici, bojte se Allaha istinskom bogobojaznošću i ne umirite drugačije nego kao muslimani!Ibn Mesud, radijallahu anhu, komentirajući citirani ajet, kaže: “Istinska bogobojaznost je da se Allahu pokornost bez grijeha ispoljava, da se On puno spominje i da Mu se puno zahvaljuje, bez nijekanja Njegovih blagodati.” (Hakim)
Dakle, bogobojaznost je Allahova, dželle še’nuhu, naredba svim ljudima i to je oporuka Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, njegovom umetu.Kada se Muhammed, sallallahu alejhi ve sellem, jedne prilike obratio ashabima, dirljivim govorom, oni su pomislili da je to njegov oproštajni govor, pa rekoše: “Oporuči nam nešto, Allahov Poslaniče!” Reče: أُوصِيكُمْ بِتَقْوَى اللهِ، وَالطَّاعَةِ وَإِنْ كَانَ عَبْدًا حَبَشِيًّا “Preporučujem vam bogobojaznost i pokornost, pa makar bio abesinski rob!”
Ebu Bekr, radijallahu anhu, je jedne prilike kazao okupljenim muslimanima: “Savjetujem vam da se Allaha bojite i da Ga hvalite kako Njemu priliči! Nađite mjeru između straha od Njegove kazne i nade u Njegovu milost i ustrajte u svojim dovama! Zaista je Allah pohvalio Zekerijaa i njegovu porodicu riječima: …إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ”…oni su se trudili da što više dobra učine i obraćali su Nam se u nadi i strahu i bili su Nam pokorni.” ( Suretu El-Enbija; 90)
Omer ibn El-Hattab, radijallahu anhu, je napisao svome sinu Abdullahu: “Zaista te ja savjetujem da se Uzvišenog Allaha bojiš! Ko se Njega boji, On ga štiti, ko Mu se pokori, On će ga nagraditi i ko Mu zahvaljuje, On će mu uvećati blagodat. Neka ti strah od Njega bude uvijek na umu i u dubini srca!”
Riječi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: اتَّقِ اللهَ حَيْثُمَا كُنْتَ “Boj se Allaha gdje god bio…” aludiraju na to da se čovjek treba bojati Allaha tajno i javno, tj. i kada ga ljudi vide i ne vide, jer ga Allah, subhanehu ve te’ala, uvijek vidi i On je čovjeku odredio čuvare – pisare, koji bilježe ono što oni rade.Imam Šafija veli: “Tri su stvari najteže čovjeku: 1) da udjeljuje kada je i sam u potrebi, 2) pobožnost u samoći i 3) govoriti istinu pred onim od koga se nada i strahuje!”
Riječi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: وَاتَّبِعِ السَّيِّئَةَ الْحَسَنَةَ تَمْحُهَا “…poslije lošeg djela uradi dobro djelo, čime ćeš ga izbrisati…”, aludiraju na to da vjernici svojim dobrim djelima brišu loša djela, pa zato se trudimo da činimo što više dobrih djela, kako bi izbrisali naša loša djela.
U dva Sahiha bilježi se od Ibn Mesuda, radijallahu anhu, da je neki čovjek poljubio neku ženu. Potom je došao Poslaniku, sallallahu aljehi ve sellem, i ispričao mu svoj slučaj. Poslanik mu nije ništa odgovorio sve dok nije objavljen 114. ajet Sure Hud: وَأَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِّنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَ I obavljaj namaz početkom i krajem dana i u prvim časovima noći! Dobra djela poništavaju hrđava. To je pouka za one koji pouku žele.” Nakon toga Muhammed, sallallahu alejhi ve sellem, pozva čovjeka i prouči mu objavljeni ajet, nakon čega neko upita: “Da li to važi samo za njega?” “Ne, to važi za sve ljude”, odgovori Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem. (Muslim)Omer ibn Abdu-l-Aziz je u jednoj svojoj hutbi rekao: “Ljudi! Ko od vas učini dobro djelo, neka zahvali Allahu! Ko učini loše djelo, neka zatraži oprost od Allaha i neka se pokaje!”
Riječi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: وَخَالِقِ النَّاسَ بِخُلُقٍ حَسَنٍ “…i lijepo postupaj prema ljudima” govore o odlikama i svojstvima bogobojaznosti bez kojih se ona ne može upotpuniti. Ona su spomenuta zasebno radi nužnosti njihova objašnjenja, jer mnogi ljudi misle da je bogobojaznost izvršavanje Allahovih naredbi, dok u isto vrijeme zanemaruju prava ljudi.Mnogo je ljudi koji ispunjavaju obaveze prema Allahu, dželle še’nuhu, priželjkujući Njegovu ljubav, Njega se boje i pokorni su Mu, ali pored toga, oni se nemarno odnose i potpuno zanemaruju ili uskraćuju prava drugih ljudi. Izvršavanje Allahovih i ljudskih prava je vrlo teško i to mogu postići samo poslanici i iskreni mu’mini.
Kaže Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu koji bilježi imam Ahmed:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “أَكْثَرُ مَا يُدْخِلُ النَّاسَ الْجَنَّةَ، تَقْوَى اللّهِ وَحُسْنُ الْخُلُقِ” (أحمد)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Najviše što će ljude uvesti u džennet je bogobojaznost i lijepo ponašanje.” (Ahmed)
U drugoj predaji koju bilježi imam Tirmizija stoji:
عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “أَحَبُّ النَّاسِ إِلىَ اللّهِ أَنْفَعُهُمْ، وَأَحَبُّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللّهِ عَزَّ وَجَلَّ، سُرُورٌ تُدْخِلُهُ عَلَى مُسْلِمٍ، أَوْ تَكْشِفُ عَنْهُ كُرْبَةً، أَوْ تَقْضِي دَيْناً، أَوْ تَطْرُدَ عَنْهُ جُوعاً، وَلِئَنْ أَمْشِي مَعَ أَخِي الْمُسْلِمِ فِي حَاجَةٍ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَعْتَكِفَ فِي الْمَسْجِدِ شَهْراً” (الطبراني)
Prenosi Abdullah ibn Omer, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Najdraži od vas Allahu je najkorisniji ljudima, najdraža djela Allahu su radost koju doneseš muslimanu ili od njega otkloniš nevolju ili mu riješiš dug ili od njega otkloniš glad. Draže mi je da odem sa bratom muslimanom da mu pomognem, od toga da se zatvorim u džamiju u i’tikaf mjesec dana.“ (Taberani)Braćo i sestre, slijedimo li sunnet Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, u pogledu brige o drugim muslimanima i trudimo li se da u njihova srca unesemo radost i sreću?
Braćo i sestre, bojmo se Allaha, subhanehu ve te’ala, natječimo se u dobru i budimo najljepšeg ahlaka!
Molim Allaha, dželle še’nuhu, da nam pomogne da sačuvamo svjetlo islama, da nas učini predvodnicima bogobojaznih i od onih koji slijede sunnet Poslanikov, sallallahu alejhi ve sellem, da nas sačuva iskušenja koja ne možemo podnijeti, da našu djecu i potomke učini radostima naših očiju i srca! Molim Ga i da nam bude milostiv na Sudnjem danu i u Džennetu nas počasti društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi! Amin!Sarajevo: 22. zu-l-hidždže 1432. god. po H. Hutba: Džamija “Kralj Fahd”
18. novembar 2011. god. Nezim Halilović Muderris
وَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ!بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
BOJ SE ALLAHA GDJE GOD BIOBraćo i sestre u islamu! Danas 22. zu-l-hidždže 1432.H., 18. novembra 2011. g., hutbu sam naslovio sa Boj se Allaha gdje god bio. Tema koja je pred nama je uvijek aktuelna i važna i ona zadire u srž našeg vjerovanja, a bez istinske bogobojaznosti nema ispravnog vjerovanja i postizanja Allahova, subhanehu ve te’ala, zadovoljstva i samim time sreće na obadva svijeta.
Imam Tirmizija bilježi hadis Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem:
عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “اتَّقِ اللهَ حَيْثُمَا كُنْتَ, وَاتَّبِعِ السَّيِّئَةَ الْحَسَنَةَ تَمْحُهَا وَخَالِقِ النَّاسَ بِخُلُقٍ حَسَنٍ” (الترمذي)
Prenosi Muaz ibn Džebel, radijallahu anhu, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Boj se Allaha gdje god bio, poslije lošeg djela uradi dobro djelo, čime ćeš ga izbrisati i lijepo postupaj prema ljudima!” (Tirmizija)
Citirani hadis ima univerzalnu poruku, jer u sebi sadrži naredbu bogobojaznosti, a potom naredbu činjenja dobrih dijela, koje rezultira brisanjem loših djela i naredbu lijepog ponašanja prema ljudima.Allahovo, subhanehu ve te’ala, pravo kod Njegovih robova je da Ga se istinski boje i to je naredba upućena svim ljudima od Adema, alejhis-selam, do posljednjeg čovjeka na Zemlji.
Kaže Allah, subhanehu ve te’ala, u dijelu 131. ajeta Sure En-Nisa’:
…وَلَقَدْ وَصَّيْنَا الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَإِيَّاكُمْ أَنِ اتَّقُواْ اللَّهَ…
…Mi smo onima kojima je data Knjiga prije vas, a i vama, naredili da se bojite Allaha…
Samo je Allah, dželle še’nuhu, Jedini dostojan da Ga se ljudi boje i strahuju od Njegove kazne na obadva svijeta, samo je On Jedini dostojan istinske hvale ljudi, jer samo Njemu pripadaju riznice nebesa i Zemlje i On ljude opskrbljuje bez računa i samo Njemu pripada pravo da ga ljudi obožavaju i pokornost Mu izražavaju, jer je On dostojan veličanja i uzdizanja i On je Gospodar svega.
Kaže Allah, subhanehu ve te’ala, u 102. ajetu Sure Alu Imran:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلاَ تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ
O vjernici, bojte se Allaha istinskom bogobojaznošću i ne umirite drugačije nego kao muslimani!Ibn Mesud, radijallahu anhu, komentirajući citirani ajet, kaže: “Istinska bogobojaznost je da se Allahu pokornost bez grijeha ispoljava, da se On puno spominje i da Mu se puno zahvaljuje, bez nijekanja Njegovih blagodati.” (Hakim)
Dakle, bogobojaznost je Allahova, dželle še’nuhu, naredba svim ljudima i to je oporuka Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, njegovom umetu.Kada se Muhammed, sallallahu alejhi ve sellem, jedne prilike obratio ashabima, dirljivim govorom, oni su pomislili da je to njegov oproštajni govor, pa rekoše: “Oporuči nam nešto, Allahov Poslaniče!” Reče: أُوصِيكُمْ بِتَقْوَى اللهِ، وَالطَّاعَةِ وَإِنْ كَانَ عَبْدًا حَبَشِيًّا “Preporučujem vam bogobojaznost i pokornost, pa makar bio abesinski rob!”
Ebu Bekr, radijallahu anhu, je jedne prilike kazao okupljenim muslimanima: “Savjetujem vam da se Allaha bojite i da Ga hvalite kako Njemu priliči! Nađite mjeru između straha od Njegove kazne i nade u Njegovu milost i ustrajte u svojim dovama! Zaista je Allah pohvalio Zekerijaa i njegovu porodicu riječima: …إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ”…oni su se trudili da što više dobra učine i obraćali su Nam se u nadi i strahu i bili su Nam pokorni.” ( Suretu El-Enbija; 90)
Omer ibn El-Hattab, radijallahu anhu, je napisao svome sinu Abdullahu: “Zaista te ja savjetujem da se Uzvišenog Allaha bojiš! Ko se Njega boji, On ga štiti, ko Mu se pokori, On će ga nagraditi i ko Mu zahvaljuje, On će mu uvećati blagodat. Neka ti strah od Njega bude uvijek na umu i u dubini srca!”
Riječi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: اتَّقِ اللهَ حَيْثُمَا كُنْتَ “Boj se Allaha gdje god bio…” aludiraju na to da se čovjek treba bojati Allaha tajno i javno, tj. i kada ga ljudi vide i ne vide, jer ga Allah, subhanehu ve te’ala, uvijek vidi i On je čovjeku odredio čuvare – pisare, koji bilježe ono što oni rade.Imam Šafija veli: “Tri su stvari najteže čovjeku: 1) da udjeljuje kada je i sam u potrebi, 2) pobožnost u samoći i 3) govoriti istinu pred onim od koga se nada i strahuje!”
Riječi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: وَاتَّبِعِ السَّيِّئَةَ الْحَسَنَةَ تَمْحُهَا “…poslije lošeg djela uradi dobro djelo, čime ćeš ga izbrisati…”, aludiraju na to da vjernici svojim dobrim djelima brišu loša djela, pa zato se trudimo da činimo što više dobrih djela, kako bi izbrisali naša loša djela.
U dva Sahiha bilježi se od Ibn Mesuda, radijallahu anhu, da je neki čovjek poljubio neku ženu. Potom je došao Poslaniku, sallallahu aljehi ve sellem, i ispričao mu svoj slučaj. Poslanik mu nije ništa odgovorio sve dok nije objavljen 114. ajet Sure Hud: وَأَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِّنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَ I obavljaj namaz početkom i krajem dana i u prvim časovima noći! Dobra djela poništavaju hrđava. To je pouka za one koji pouku žele.” Nakon toga Muhammed, sallallahu alejhi ve sellem, pozva čovjeka i prouči mu objavljeni ajet, nakon čega neko upita: “Da li to važi samo za njega?” “Ne, to važi za sve ljude”, odgovori Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem. (Muslim)Omer ibn Abdu-l-Aziz je u jednoj svojoj hutbi rekao: “Ljudi! Ko od vas učini dobro djelo, neka zahvali Allahu! Ko učini loše djelo, neka zatraži oprost od Allaha i neka se pokaje!”
Riječi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: وَخَالِقِ النَّاسَ بِخُلُقٍ حَسَنٍ “…i lijepo postupaj prema ljudima” govore o odlikama i svojstvima bogobojaznosti bez kojih se ona ne može upotpuniti. Ona su spomenuta zasebno radi nužnosti njihova objašnjenja, jer mnogi ljudi misle da je bogobojaznost izvršavanje Allahovih naredbi, dok u isto vrijeme zanemaruju prava ljudi.Mnogo je ljudi koji ispunjavaju obaveze prema Allahu, dželle še’nuhu, priželjkujući Njegovu ljubav, Njega se boje i pokorni su Mu, ali pored toga, oni se nemarno odnose i potpuno zanemaruju ili uskraćuju prava drugih ljudi. Izvršavanje Allahovih i ljudskih prava je vrlo teško i to mogu postići samo poslanici i iskreni mu’mini.
Kaže Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu koji bilježi imam Ahmed:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “أَكْثَرُ مَا يُدْخِلُ النَّاسَ الْجَنَّةَ، تَقْوَى اللّهِ وَحُسْنُ الْخُلُقِ” (أحمد)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Najviše što će ljude uvesti u džennet je bogobojaznost i lijepo ponašanje.” (Ahmed)
U drugoj predaji koju bilježi imam Tirmizija stoji:
عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “أَحَبُّ النَّاسِ إِلىَ اللّهِ أَنْفَعُهُمْ، وَأَحَبُّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللّهِ عَزَّ وَجَلَّ، سُرُورٌ تُدْخِلُهُ عَلَى مُسْلِمٍ، أَوْ تَكْشِفُ عَنْهُ كُرْبَةً، أَوْ تَقْضِي دَيْناً، أَوْ تَطْرُدَ عَنْهُ جُوعاً، وَلِئَنْ أَمْشِي مَعَ أَخِي الْمُسْلِمِ فِي حَاجَةٍ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَعْتَكِفَ فِي الْمَسْجِدِ شَهْراً” (الطبراني)
Prenosi Abdullah ibn Omer, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Najdraži od vas Allahu je najkorisniji ljudima, najdraža djela Allahu su radost koju doneseš muslimanu ili od njega otkloniš nevolju ili mu riješiš dug ili od njega otkloniš glad. Draže mi je da odem sa bratom muslimanom da mu pomognem, od toga da se zatvorim u džamiju u i’tikaf mjesec dana.“ (Taberani)Braćo i sestre, slijedimo li sunnet Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, u pogledu brige o drugim muslimanima i trudimo li se da u njihova srca unesemo radost i sreću?
Braćo i sestre, bojmo se Allaha, subhanehu ve te’ala, natječimo se u dobru i budimo najljepšeg ahlaka!
Molim Allaha, dželle še’nuhu, da nam pomogne da sačuvamo svjetlo islama, da nas učini predvodnicima bogobojaznih i od onih koji slijede sunnet Poslanikov, sallallahu alejhi ve sellem, da nas sačuva iskušenja koja ne možemo podnijeti, da našu djecu i potomke učini radostima naših očiju i srca! Molim Ga i da nam bude milostiv na Sudnjem danu i u Džennetu nas počasti društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi! Amin!Sarajevo: 22. zu-l-hidždže 1432. god. po H. Hutba: Džamija “Kralj Fahd”
18. novembar 2011. god. Nezim Halilović Muderris
وَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ!JEVMU – A Š U R A / D A N A Š U R E – 1433.H. / 2011. GOD.
Braćo i sestre u islamu! Danas 07. muharrema 1433. godine po Hidžri, 02. decembra 2011. godine, hutbu sam naslovio sa Jevmu-Ašura / Dan Ašure – 1433.H. / 2011. god., koja inša-Allah pada 05. decembra, u naredni ponedjeljak.
Allahova, dželle še’nuhu, je odredba da je danom stvaranja nebesa i Zemlje, odlučio da se vrijeme računa sa dvanaest mjeseci, među kojima je posebnu počast dao za četiri “Sveta mjeseca” (Ešhuri hurum).Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, u hadisu koji prenosi Ebu Bekre, radijallahu ‘anhu, pojašnjava koja su to četiri mjeseca:
عَنْ أَبِي بَكْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “الزَّمَانُ قَدِ اسْتَدَارَ كَهَيْئَتِهِ يَوْمَ خَلَقَ اللَّهُ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ، السَّنَةُ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ثَلَاثَةٌ مُتَوَالِيَاتٌ ذُو الْقَعْدَةِ وَذُو الْحِجَّةِ وَالْمُحَرَّمُ وَرَجَبُ مُضَرَ الَّذِي بَيْنَ جُمَادَى وَشَعْبَانَ.” (البخاري)Prenosi Ebu Bekre, radijallahu ‘anhu, da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “Vrijeme kruži, kao i onoga dana kada je Allah stvorio nebesa i Zemlju. Godina ima dvanaest mjeseci, od čega su četiri sveta: tri, jedan za drugim: zu-l-ka’de, zu-l-hidždže i muharrem i redžeb, koji je između džumade-l-uhra i ša’bana!” (Buharija)
Ibn Abbas, radijallahu ‘anhu, smatra da je Allah, dželle še’nuhu, dao za ova četiri mjeseca posebno mjesto, time što se u njima grijesi uvećavaju, ali i dobra djela. Zbog toga u tim mjesecima treba paziti na svoja djela. Postavimo sebi pitanja: Da li se naše ponašanje i život u ovim mjesecima razlikuju od ostalih mjeseci? Da li u njima imamo pojačan ibadet ili smo ogrezli u grijesima, zaboravivši gdje smo i kuda idemo? Da neki od nas nismo zaboravili da smo obični smrtnici, koji će na Sudnjem danu odgovarati za svaki svoj korak, djelo i riječ?!
Braćo i sestre! Ne dozvolimo da budemo zavarani prolaznim dunjalučkim ukrasima i da njima damo prednost u odnosu na vječnost! Razmišljajmo o Danu polaganja računa, kada će se sve tajne objelodaniti i kada će protiv ljudi svjedočiti njihova tijela, a usta će im biti zapečaćena!
Razmišljajmo o Danu u kojem neće biti advokata, niti će biti odgađanja rasprava! Razmišljajmo o Danu u kojem se niko od nas, kao što stoji u hadisu neće moći pomjeriti sa svoga mjesta dok ne budemo odgovorili na četiri pitanja: u što smo život proveli, kako smo mladost iskoristili, da li smo se po onome što smo naučili vladali i na koji način smo sticali i trošili naše imetke!U ova četiri sveta mjeseca ubraja se i mjesec muharrem, čiji je deseti dan “Jevmu-Ašura”.
O vrijednosti posta mjeseca muharrema, kao i obavljanja noćnog namaza, govori slijedeći hadis, koji bilježi imam Muslim:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “أَفْضَلُ الصِّيَامِ بَعْدَ رَمَضَانَ شَهْرُ اللَّهِ الْمُحَرَّمُ وَأَفْضَلُ الصَّلَاةِ بَعْدَ الْفَرِيضَةِ صَلَاةُ اللَّيْلِ!” (مسلم)Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu, da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “Najbolji post poslije ramazana je post mjeseca muharrema, a najbolji namaz poslije fard namaza je noćni namaz!” (Muslim)
Kako stoji u predajama, Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, je za vrijeme svoga boravka u Meki postio deseti dan muharrema. Nakon dolaska u Medinu našao je Jevreje kako poste Ašuru, pa je u tom smislu i slijedeća predaja:
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْه قَالَ: “قَدِمَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْمَدِينَةَ فَرَأَى الْيَهُودَ تَصُومُ يَوْمَ عَاشُورَاءَ فَقَالَ: “مَا هَذَا؟” قَالُوا: “هَذَا يَوْمٌ صَالِحٌ، هَذَا يَوْمٌ نَجَّى اللَّهُ بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنْ عَدُوِّهِمْ فَصَامَهُ مُوسَى.” قَالَ: “فَأَنَا أَحَقُّ بِمُوسَى مِنْكُمْ.” فَصَامَهُ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ.” (البخاري)Prenosi Ibn Abbas, radijallahu ‘anhu: „Došao je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, u Medinu i vidio je Jevreje kako poste Ašuru, pa je upitao: “Šta je ovo?” Rekli su: “Ovo je lijep dan, dan u kojem je Allah spasio Benu Israelćane, od njihova neprijatelja, pa ga je Musa postio.” Rekao je: “Meni je Musa bliži od vas!” – pa je postio i naredio drugima da poste. (Buharija)
U imam Ahmedovoj zbirci se nalazi predaja:
“… وَهَذَا يَوْمٌ اسْتَوَتْ فِيهِ السَّفِينَةُ عَلَى الْجُودِيِّ فَصَامَهُ نُوحٌ… ” (أحمد)
“…To je dan u kojem se zaustavila lađa na brdu Džudijj, pa ga je Nuh postio…” (Ahmed)
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْه، قَالَ: “مَا رَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَتَحَرَّى صِيَامَ يَوْمٍ فَضَّلَهُ عَلَى غَيْرِهِ إِلَّا هَذَا الْيَوْمَ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَهَذَا الشَّهْرَ يَعْنِي شَهْرَ رَمَضَانَ.” (البخاري)
Prenosi se od Ibn Abbasa, radijallahu ‘anhu: “Nisam vidio Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, da sa više želje posti neki dan od Ašure i ovoga mubarek mjeseca (misleći na ramazan).” (Buharija)U imam Ahmedovoj zbirci se nalazi hadis, koji govori o tome da je post Ašure uzrok praštanja grijeha učinjenih u protekloj godini:
“صِيَامُ يَوْمِ عَاشُورَاءَ أَحْتَسِبُ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُكَفِّرَ السَّنَةَ الَّتِي قَبْلَهُ!” (مسلم)
“Post Ašure je uzrokom praštanja grijeha koji su učinjeni protekle godine!” (Muslim)
Preporuka je Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, da se pored desetog dana muharrema posti dan prije ili dan poslije, pa u slijedećoj predaji stoji:
عن عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْه، أنه قال: “حِينَ صَامَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّهُ يَوْمٌ تُعَظِّمُهُ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى!” فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “فَإِذَا كَانَ الْعَامُ الْمُقْبِلُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ صُمْنَا الْيَوْمَ التَّاسِعَ!” قَالَ: “فَلَمْ يَأْتِ الْعَامُ الْمُقْبِلُ، حَتَّى تُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم!” (مسلم)
Prenosi se od Abdullaha ibn Abbasa, radijallahu ‘anhu, da je Poslaniku, sallallahu ‘alejhi ve sellem, nakon što je postio i naredio ashabima da poste Ašuru rečeno: “O Allahov Poslaniče, to je dan koji obilježavaju Židovi i Kršćani!” Rekao je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem: “U narednoj godini ćemo inša-Allah postiti i deveti dan!” Pa on nije dočekao narednu godinu, jer je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, preselio te godine!” (Muslim)Posteći deveti i deseti dan muharrema, muslimani se i u ovom ibadetu razlikuju od Sljedbenika knjiga (Ehlu-l-Kitaba).
Islamski učenjaci su kazali da imaju tri stepena posta Ašure: 1) Da se poste dan prije ili dan poslije i Ašura. 2) Da se poste i dan prije i dan poslije i Ašura. 3) Da se posti samo deseti dan i to je u suprotnosti sa onim što je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, kazao: “U narednoj godini ćemo inša-Allah postiti i deveti dan!”Braćo i sestre! Pred nama je još jedna prilika da zaradimo dobro djelo i očistimo se od grijeha, pa nemojmo je propustiti! Ne propustimo da postom, kao jednim od najiskrenijih ibadeta, ovih dana oživimo pritvrđeni sunnet našeg Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, da zaradimo hajr, da steknemo ljubav Allaha, dželle še’nuhu, da Mu se i na ovaj način približimo i da Mu iskažemo pokornost!
Molim Allaha, dželle še’nuhu, da nas učini svojim iskrenim robovima, koji slijede sunnet svoga Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, da nas sačuva iskušenja koja ne možemo podnijeti, da našu djecu i potomke učini radostima naših očiju i srca, da nam bude milostiv na Sudnjem danu i u džennetu nas počasti društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi!Sarajevo: 07. muharrem 1433.H. Hutba: Džamija “Kralj Fahd”
02. decembar 2011.god. Nezim Halilović Muderris
وَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ!JEVMU – A Š U R A / D A N A Š U R E – 1433.H. / 2011. GOD.
Braćo i sestre u islamu! Danas 07. muharrema 1433. godine po Hidžri, 02. decembra 2011. godine, hutbu sam naslovio sa Jevmu-Ašura / Dan Ašure – 1433.H. / 2011. god., koja inša-Allah pada 05. decembra, u naredni ponedjeljak.
Allahova, dželle še’nuhu, je odredba da je danom stvaranja nebesa i Zemlje, odlučio da se vrijeme računa sa dvanaest mjeseci, među kojima je posebnu počast dao za četiri “Sveta mjeseca” (Ešhuri hurum).Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, u hadisu koji prenosi Ebu Bekre, radijallahu ‘anhu, pojašnjava koja su to četiri mjeseca:
عَنْ أَبِي بَكْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “الزَّمَانُ قَدِ اسْتَدَارَ كَهَيْئَتِهِ يَوْمَ خَلَقَ اللَّهُ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ، السَّنَةُ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ثَلَاثَةٌ مُتَوَالِيَاتٌ ذُو الْقَعْدَةِ وَذُو الْحِجَّةِ وَالْمُحَرَّمُ وَرَجَبُ مُضَرَ الَّذِي بَيْنَ جُمَادَى وَشَعْبَانَ.” (البخاري)Prenosi Ebu Bekre, radijallahu ‘anhu, da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “Vrijeme kruži, kao i onoga dana kada je Allah stvorio nebesa i Zemlju. Godina ima dvanaest mjeseci, od čega su četiri sveta: tri, jedan za drugim: zu-l-ka’de, zu-l-hidždže i muharrem i redžeb, koji je između džumade-l-uhra i ša’bana!” (Buharija)
Ibn Abbas, radijallahu ‘anhu, smatra da je Allah, dželle še’nuhu, dao za ova četiri mjeseca posebno mjesto, time što se u njima grijesi uvećavaju, ali i dobra djela. Zbog toga u tim mjesecima treba paziti na svoja djela. Postavimo sebi pitanja: Da li se naše ponašanje i život u ovim mjesecima razlikuju od ostalih mjeseci? Da li u njima imamo pojačan ibadet ili smo ogrezli u grijesima, zaboravivši gdje smo i kuda idemo? Da neki od nas nismo zaboravili da smo obični smrtnici, koji će na Sudnjem danu odgovarati za svaki svoj korak, djelo i riječ?!
Braćo i sestre! Ne dozvolimo da budemo zavarani prolaznim dunjalučkim ukrasima i da njima damo prednost u odnosu na vječnost! Razmišljajmo o Danu polaganja računa, kada će se sve tajne objelodaniti i kada će protiv ljudi svjedočiti njihova tijela, a usta će im biti zapečaćena!
Razmišljajmo o Danu u kojem neće biti advokata, niti će biti odgađanja rasprava! Razmišljajmo o Danu u kojem se niko od nas, kao što stoji u hadisu neće moći pomjeriti sa svoga mjesta dok ne budemo odgovorili na četiri pitanja: u što smo život proveli, kako smo mladost iskoristili, da li smo se po onome što smo naučili vladali i na koji način smo sticali i trošili naše imetke!U ova četiri sveta mjeseca ubraja se i mjesec muharrem, čiji je deseti dan “Jevmu-Ašura”.
O vrijednosti posta mjeseca muharrema, kao i obavljanja noćnog namaza, govori slijedeći hadis, koji bilježi imam Muslim:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “أَفْضَلُ الصِّيَامِ بَعْدَ رَمَضَانَ شَهْرُ اللَّهِ الْمُحَرَّمُ وَأَفْضَلُ الصَّلَاةِ بَعْدَ الْفَرِيضَةِ صَلَاةُ اللَّيْلِ!” (مسلم)Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu ‘anhu, da je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, rekao: “Najbolji post poslije ramazana je post mjeseca muharrema, a najbolji namaz poslije fard namaza je noćni namaz!” (Muslim)
Kako stoji u predajama, Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, je za vrijeme svoga boravka u Meki postio deseti dan muharrema. Nakon dolaska u Medinu našao je Jevreje kako poste Ašuru, pa je u tom smislu i slijedeća predaja:
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْه قَالَ: “قَدِمَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْمَدِينَةَ فَرَأَى الْيَهُودَ تَصُومُ يَوْمَ عَاشُورَاءَ فَقَالَ: “مَا هَذَا؟” قَالُوا: “هَذَا يَوْمٌ صَالِحٌ، هَذَا يَوْمٌ نَجَّى اللَّهُ بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنْ عَدُوِّهِمْ فَصَامَهُ مُوسَى.” قَالَ: “فَأَنَا أَحَقُّ بِمُوسَى مِنْكُمْ.” فَصَامَهُ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ.” (البخاري)Prenosi Ibn Abbas, radijallahu ‘anhu: „Došao je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, u Medinu i vidio je Jevreje kako poste Ašuru, pa je upitao: “Šta je ovo?” Rekli su: “Ovo je lijep dan, dan u kojem je Allah spasio Benu Israelćane, od njihova neprijatelja, pa ga je Musa postio.” Rekao je: “Meni je Musa bliži od vas!” – pa je postio i naredio drugima da poste. (Buharija)
U imam Ahmedovoj zbirci se nalazi predaja:
“… وَهَذَا يَوْمٌ اسْتَوَتْ فِيهِ السَّفِينَةُ عَلَى الْجُودِيِّ فَصَامَهُ نُوحٌ… ” (أحمد)
“…To je dan u kojem se zaustavila lađa na brdu Džudijj, pa ga je Nuh postio…” (Ahmed)
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْه، قَالَ: “مَا رَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَتَحَرَّى صِيَامَ يَوْمٍ فَضَّلَهُ عَلَى غَيْرِهِ إِلَّا هَذَا الْيَوْمَ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَهَذَا الشَّهْرَ يَعْنِي شَهْرَ رَمَضَانَ.” (البخاري)
Prenosi se od Ibn Abbasa, radijallahu ‘anhu: “Nisam vidio Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, da sa više želje posti neki dan od Ašure i ovoga mubarek mjeseca (misleći na ramazan).” (Buharija)U imam Ahmedovoj zbirci se nalazi hadis, koji govori o tome da je post Ašure uzrok praštanja grijeha učinjenih u protekloj godini:
“صِيَامُ يَوْمِ عَاشُورَاءَ أَحْتَسِبُ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُكَفِّرَ السَّنَةَ الَّتِي قَبْلَهُ!” (مسلم)
“Post Ašure je uzrokom praštanja grijeha koji su učinjeni protekle godine!” (Muslim)
Preporuka je Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, da se pored desetog dana muharrema posti dan prije ili dan poslije, pa u slijedećoj predaji stoji:
عن عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْه، أنه قال: “حِينَ صَامَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّهُ يَوْمٌ تُعَظِّمُهُ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى!” فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “فَإِذَا كَانَ الْعَامُ الْمُقْبِلُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ صُمْنَا الْيَوْمَ التَّاسِعَ!” قَالَ: “فَلَمْ يَأْتِ الْعَامُ الْمُقْبِلُ، حَتَّى تُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم!” (مسلم)
Prenosi se od Abdullaha ibn Abbasa, radijallahu ‘anhu, da je Poslaniku, sallallahu ‘alejhi ve sellem, nakon što je postio i naredio ashabima da poste Ašuru rečeno: “O Allahov Poslaniče, to je dan koji obilježavaju Židovi i Kršćani!” Rekao je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem: “U narednoj godini ćemo inša-Allah postiti i deveti dan!” Pa on nije dočekao narednu godinu, jer je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, preselio te godine!” (Muslim)Posteći deveti i deseti dan muharrema, muslimani se i u ovom ibadetu razlikuju od Sljedbenika knjiga (Ehlu-l-Kitaba).
Islamski učenjaci su kazali da imaju tri stepena posta Ašure: 1) Da se poste dan prije ili dan poslije i Ašura. 2) Da se poste i dan prije i dan poslije i Ašura. 3) Da se posti samo deseti dan i to je u suprotnosti sa onim što je Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, kazao: “U narednoj godini ćemo inša-Allah postiti i deveti dan!”Braćo i sestre! Pred nama je još jedna prilika da zaradimo dobro djelo i očistimo se od grijeha, pa nemojmo je propustiti! Ne propustimo da postom, kao jednim od najiskrenijih ibadeta, ovih dana oživimo pritvrđeni sunnet našeg Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, da zaradimo hajr, da steknemo ljubav Allaha, dželle še’nuhu, da Mu se i na ovaj način približimo i da Mu iskažemo pokornost!
Molim Allaha, dželle še’nuhu, da nas učini svojim iskrenim robovima, koji slijede sunnet svoga Poslanika, sallallahu ‘alejhi ve sellem, da nas sačuva iskušenja koja ne možemo podnijeti, da našu djecu i potomke učini radostima naših očiju i srca, da nam bude milostiv na Sudnjem danu i u džennetu nas počasti društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi!Sarajevo: 07. muharrem 1433.H. Hutba: Džamija “Kralj Fahd”
02. decembar 2011.god. Nezim Halilović Muderris
وَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ!بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيِمِ
PET STVARI KOJE UMRTVLJUJU LJUDSKA SRCA
Braćo i sestre u islamu! Danas 14. muharrema 1433.H., 09. decembra 2011. godine hutbu sam naslovio sa Pet stvari koje umrtvljuju ljudska srca. Pomenutu temu tretiram u želji da identifikujemo tih pet opasnosti i ne dozvolimo da iste umrtve i unište naša srca.
Imam Ibn Kajjim El-Dževzi pišući na ovu temu kaže da su to: 1. Pretjerani kontakti sa ljudima; 2. Prevelika nada; 3. Vezivanje za nekoga ili nešto mimo Allaha; 4. Pretjerivanje u jelu i 5. Pretjerano spavanje. On pomenute stvari detaljno pojašnjava, a ja zbog kratkoće vremena to činim sažeto.
1. Pretjerani kontakti sa ljudima:
Oni braćo i sestre čovjeka udaljavaju od Allaha, subhanehu ve te’ala, jer se čovjek na taj način opterećuje problemima i potrebama drugih ljudi, u želji da ih sasluša i pomogne, nerijetko slušajući ono što mu ne koristi i na taj način gubi vrijeme ili sluša nešto što je loše, što na njega ostavlja loš trag, a on toga ponekad nije ni svjestan. Ti kontakti i druženja često prerastu u čistu dunjalučku korist, a ponekad se pretvaraju i u neprijateljstvo. Moramo priznati da sve manje imamo pravih bratskih kontakata i da naša komunikacija sa rodbinom, komšijama i poznanicima ima primjesa čisto dunjalučkih interesa. Kaže mi jedan moj dobri hadžija, koji je kao službenik Ministarstva odbrane Bosne i Hercegovine otišao u penziju, da mu sinčić primijeti: “Babo, ti kako ode u penziju niko nas više ni na iftar ne zove!?”, a dok je bio na poziciji da pomogne, a htio je i mogao, imao je više poziva na iftar nego dana u ramazanu. Priznajmo braćo i sestre, da nam fali bratskih selama, susreta i muhabeta, fali nam bratskih osmijeha, bratskog stiska ruku, bratskih zagrljaja, fali nam riječi podrške, pohvale, zahvale, jednom riječju fali nam tih starih širokih bosanskih grudi!
Kaže Allah, subhanehu ve te’ala, u ajetima od 27.-29. Sure El-Furkan:
وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاً(27) يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلانًا خَلِيلاً(28) لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلإِنسَانِ خَذُولاً(29)
Na Dan kada nevjernik ruke svoje bude grizao govoreći: “Kamo sreće da sam se uz Poslanika pravog puta držao,(27) kamo sreće, teško meni, da toga za prijatelja nisam uzeo,(28) on me je od Kur’ana odvratio nakon što mi je objavljen!” – a šejtan čovjeka uvijek izdaje!A u 67. ajetu Sure Ez-Zuhruf, stoji:
الأَخِلاَّءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقِينَ
Tog Dana će oni koji su jedni drugima bili prijatelji postati neprijatelji, osim bogobojazni.
Braćo i sestre, na Sudnjem danu će i prisni prijatelji jedni drugima biti neprijatelji, osim muttekija (bogobojaznih). Zato sebi za prisne prijatelje uzimajmo samo one koji se Allaha boje!Prema tome vjernici se susreću u ime Allaha, subhanehu ve te’ala, međusobno se savjetuju i pomažu, vole se i čuvaju vrijeme kao veliku blagodat, pa se trudimo da i mi budemo takvi!
2. Prevelika nada:
Ona je nepregledno more kojem se ne nazire kraj i varljiva ljepota, koja ne donosi sreću. Vjernik treba da se stalno trudi da jača iman i da se priprema za budući svijet, kroz činjenje dobrih djela i čuvanje od grijeha i da se svi njegovi dunjalučki planovi i poslovi u konačnici vežu za Ahiret.
Kaže Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu koji bilježi imam Ahmed, u Musnedu:
عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “الدُّنْيَا دَارٌ مَنْ لَا دَارَ لَهُ وَمَالٌ مَنْ لَا مَالَ لَهُ وَلَهَا يَجْمَعُ مَنْ لَا عَقْلَ لَهُ” (أحمد)
Prenosi Aiša, radijallahu anha, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Dunjaluk je kuća, onome ko nema kuće, imetak onome, ko nema imetka i za njega sakuplja onaj ko nema pameti!” (Ahmed)
U drugoj predaji koju bilježi imam Hakim stoji:
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَلاَ يَزْدَادُ النَّاسُ عَلَى الدُّنْيَا إِلَّا حِرْصًا، وَلَا يَزْدَادُونَ مِنَ اللهِ إِلَّا بُعْدًا (حاكم)
Prenosi Abdullah ibn Mes’ud, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Primakao se Sudnji dan, a ljudi povećavaju žudnju za dunjalukom i tako se od Allaha samo udaljavaju!“ (Hakim)Emevijski halifa Abdu -l-Aziz ibn Mervan na smrti je naredio da mu donesu ćefine u koje će nakon smrti biti zamotan. Kada su mu ih donijeli i stavili pred njega, rekao je: “Subhanallah (Slava Allahu), je li moguće da od dunjaluka i silnog bogatstva koje sam posjedovao neću ponijeti ništa osim ova tri čaršafa u koja će zamotiti moje tijelo?!” A onda je tužno uzdahnuo i dodao: “Dunjaluče, uistinu si ti bijedan i ništavan! Tvoje mnoštvo se na kraju pretvori u malenkost, a tvoja dužina postane simbol kratkoće i nestanka. Zaista su ljudi obmanuti tobom.”
3. Vezivanje za nekoga ili nešto mimo Allaha:
Ovo je braćo i sestre velika opasnost za ljudska srca, što potvrđuje 24. ajet Sure Et-Tevbe:
قُلْ إِن كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُم مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ
Reci: “Ako su vam očevi vaši, i sinovi vaši, i braća vaša, i žene vaše, i rod vaš, i imanja vaša koja ste stekli, i trgovačka roba za koju strahujete da prođe neće imati, i kuće vaše u kojima se prijatno osjećate – miliji od Allaha i Njegova Poslanika i od borbe na Njegovom putu, onda pričekajte dok Allah Svoju odluku ne donese! A Allah grešnicima neće ukazati na pravi put.”
Prema tome, braćo i sestre naša ljubav prema Allahu, subhanehu ve te’ala, Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, i džihadu treba da bude ispred svega gore nabrojanog, ako želimo da budemo spašeni na obadva svijeta.4. Pretjerivanje u jelu:
Zabranjena jela dijelimo u dva dijela: a) ona koja su u osnovi zabranjena, kao: lešina, krv, svinjsko meso i meso deraćih životinja i b) ona koja su zabranjena, jer su stečena na haram način, kao što je ukradena stvar, kamata i sl.
Zabranjeno je i ono što je u osnovi halal, ali ako ga prekomjerno koristimo, kao što je prejedanje, koje čovjeka odvlači od ibadeta i čini tromim i nesposobnim za ibadet. Kaže Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu:
عَنِ الْمِقْدَامِِ بْنِ مَعْدِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: “مَا مَلَأَ آدَمِيٌّ وِعَاءً شَرًّا مِنْ بَطْنِهِ، بِحَسْبِ ابْنِ آدَمَ أُكُلاَتٌ يُقِمْنَ صُلْبَهُ فَإِنْ كَانَ لاَ مَحَالَةَ فَثُلُثٌ لِطَعَامِهِ وَثُلُثٌ لِشَرَابِهِ وَثُلُثٌ لِنَفَسِهِ” (الترمذي)
Prenosi Mikdam ibn Ma’di, radijallahu anhu: „Čuo sam Poslanika, sallallahu aljehi ve sellem, kada je rekao: „Čovjek ne napuni goru posudu od svoga stomaka. Dovoljno je čovjeku nekoliko zalogaja, koji ga čine vitalnim. Ako već hoće da jede, neka bude trećina za hranu, trećina za piće i trećina za disanje!“ (Tirmizija)5. Pretjerano spavanje:
Ono umrtvljuje ljudsko srce, otežava tijelo, oduzima vrijeme i unosi nemar. Najbolje spavanje je ono koje je dovoljno za odmor i to onda kada čovjek zadrijema. Spavanje u prvom dijelu noći je bolje od spavanja u zadnjem dijelu noći, dok je spavanje koje je blizu krajevima dana i noći je veoma štetno. Takođe je popodnevni odmor (kajlula) veoma koristan i spada u sunnet Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem.
Mekruh je spavanje između sabaha i izlaza Sunca, jer je to vrijeme postizanja bereketa i dova. To je početak dana koji su muslimani, a posebno njihova ulema započinjali zikrom i učenjem Kur’ana.Braćo i sestre, čuvajmo se pomenutih pet stvari, koje umrtvljuju ljudska srca, budimo od onih koji se natječu u dobru i pripremajmo se za Dan polaganja računa!
Molim Allaha, dželle še’nuhu, da nam pomogne da sačuvamo svjetlo islama, da nas učini od onih koji slijede sunnet Poslanikov, sallallahu alejhi ve sellem, da pomogne da naš Zlatni ljiljan i komandant odbrane Žuči Salko Hajdarević uspješno obavi transplanataciju jetre i ozdravi, da nas Allah sačuva iskušenja koja ne možemo podnijeti, da našu djecu i potomke učini radostima naših očiju i srca, da nam bude milostiv na Sudnjem danu i u Džennetu nas počasti društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi! Amin!
Sarajevo: 14. muharrem 1433. god. po H.Hutba: Džamija “Kralj Fahd”
09. decembar 2011. god. Nezim Halilović Muderris
وَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ!بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
STRAH (EL-HAVFU) OD ALLAHABraćo i sestre u islamu! Danas 21. muharrema 1433.H., 16. decembra 2011. godine, hutbu sam naslovio sa Strah (El-havfu) od Allaha. Tema je veoma važna i aktuelna, jer zadire u srž našeg vjerovanja, a bez čvrstog vjerovanja u Allaha, subhanehu ve te’ala, i straha od Njega, samo Kojem pripadaju slava i hvala, nema pravog mu’mina.
Strah od Allaha, subhanehu ve te’ala, predstavlja jedan od najvećih stepena bogobojaznosti, jer čovjek ne može dostići visoke stepene kod Allaha, dželle še’nuhu, osim putem straha od Njega, Koji u 2. ajetu Sure El-Enfal, kaže:
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ
Pravi su vjernici samo oni čija se srca strahom ispune kad se Allah spomene, a kad im se ajeti Njegovi uče, vjerovanje im povećaju i samo se na Gospodara svoga oslanjaju.
Mu’min se nada Allahovom oprostu i u isto vrijeme se boji Allaha, subhanehu ve te’ala, i plaši se Njegove kazne, a On poručuje u 49. i 50. ajetu Sure El-Hidžr:
نَبِّىءْ عِبَادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ(49) وَأَنَّ عَذَابِي هُوَ الْعَذَابُ الأَلِيمُ(50)
Kaži robovima Mojim da sam Ja, zaista, Onaj Koji prašta i Koji je milostiv,(49) ali da je i kazna Moja, doista, bolna kazna!
Vjernik je braćo i sestre uvijek između nade u Allahovu, subhanehu ve te’ala, sveobuhvatnu milost i straha od Njegove žestoke kazne, pa zbog toga izvršava svoje obaveze i čuva se grijeha.Allah, subhanehu ve te’ala, nas upozorava da se ne bojimo prokletog šejtana, već da se samo Njega, subhanehu ve te’ala, bojimo i to je jedan od znakova našega imana, kao što stoji u 175. ajetu Sure Alu Imran:
إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءهُ فَلاَ تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ
To vas je samo šejtan plašio pristalicama svojim, pa ih se ne bojte, već se bojte Mene, ako ste mu’mini!
Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu koji bilježi imam Tirmizija savjetuje ashabe da budu istinske muttekije (bogobojaznici):
عَنْ أَبِى ذَرٍّ رَضِىَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: إِنِّى أَرَى مَا لاَ تَرَوْنَ وَأَسْمَعُ مَا لاَ تَسْمَعُونَ ؛أَطَّتِ السَّمَاءُ وَحَقٌّ لَهَا أَنْ تُئَطِّ ؛مَا فِيهَا مَوْضِعُ أَرْبَعِ أَصَابِعَ إِلاَّ وَمَلَكٌ وَاضِعٌ جَبْهَتَهُ سَاجِدًا لِلَّهِ. وَاللهِ لَوْ تَعْلَمُونَ مَا أَعْلَمُ لَضَحِكْتُمْ قَلِيلًا ,وَلَبَكَيْتُمْ كَثِيرًا, وَمَا تَلَذَّذْتُمْ بِالنِّسَاءِ عَلَى الْفُرُشِ, وَلَخَرَجْتُمْ إِلَى الصُّعُدَاتِ تَجْأَرُونَ إِلَى اللهِ. لَوَدَدْتُ أَنِّى شَجَرَةٌ تُعْضَدُ. (الترمذي)
Prenosi Ebu Zerr, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Ja vidim ono što vi ne vidite i čujem ono što vi ne čujete! Oglasila su se nebesa i imaju pravo da se oglase. Nema na njima mjesta koliko je četiri prsta, a da nema meleka koji je svoje čelo na sedždu Allahu spustio. Tako mi Allaha, da znate ono što ja znam malo biste se smijali, a mnogo plakali! Ne biste se sa ženama u posteljama naslađivali, već bi se popeli na brda i ponizno molili Allaha. Volio bih da sam drvo koje će se posjeći.” (Tirmizija)Razmislimo o ovome hadisu, draga braćo i sestre i trudimo se da prednjačimo u dobru!
Ismail Es-Suddi prenosi da je Hadžadž ibn Jusuf rekao Seidu ibn Džubejru: “Čuo sam da se ti nikada ne smiješ, pa je li to istina?” Seid ibn Džubejr mu je odgovorio: “Kako da se smijem, kad je džehennem već raspaljen, vatreni okovi postavljeni, a Zebanije, spremne?”Allahov Poslanik, sallallahu ‘alejhi ve sellem, se najviše bojao Allaha, subhanehu ve te’ala, kako stoji u predaji od Aiše, radijallahu ‘anha, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao:
إِنِّي لَأَعْلَمُكُمْ بِاللهِ وَأَشَدُّكُمْ لَهَ خَشْيَةً
“Ja najbolje poznajem Allaha od svih ljudi i najviše Ga se bojim.” (Buharija i Muslim)Braćo i sestre, ako proučimo stanje ashaba i generacija poslije njih iz reda dobrih prethodnika ovog Ummeta, primijetićemo da su oni stalno činili dobra djela i da su i pored toga mnogo strahovali. Mi smo braćo i sestre, bez izuzetka, u odnosu na njih, u velikom gafletu (nemaru).
Šta bi mi trebali kazati za sebe, kada Ebu Bekr Es-Siddik, radijallahu anhu, kojem je obećan džennet i čiji iman je bio jači od imana svih ashaba, kaže: “Volio bih da sam dlaka na koži mu’mina (vjernika)!” (Ahmed).
Ebu Ubejde, radijallahu anhu, kaže: „Poželim da sam kurban, koji će zaklati moja porodica, pa pojesti moje meso i pojesti čorbu od njega!“Kada bi Ebu Bekr Es-Siddik, radijallahu anhu, stao na namaz tresao bi se kao prut od straha od Allaha, subhanehu ve te’ala, a kada bi imamio, učio je Kur’an plačući.
Omer b. El-Hattab, radijallahu anhu, je na samrti rekao svome sinu Abdullahu: “Sine, stavi moju glavu na zemlju, ne bi li mi se Allah smilovao!” Zatim je tri puta rekao: “Teško meni, ako mi Allah ne oprosti!” I onda je ispustio dušu. (Ahmed)
Na obrazu Abdullalaha ibn Abbasa, radijallahu anhu, bile su dvije brazde od suza koje su često tekle iz njegovih očiju!
Strah od Allaha spriječava čovjeka da čini grijehe i upućuje ga na pokornost, a nedostatak straha vodi nemaru i činjenju grijeha.Vjernik ne smije da bude bez straha od Allahove, subhanehu ve te’ala, kazne, jer On na to upozorava u ajetima 97.-99. Sure El-E’raf:
أَفَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَن يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا بَيَاتًا وَهُمْ نَائِمُونَ(97) أَوَ أَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَن يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا ضُحًى وَهُمْ يَلْعَبُونَ(98) أَفَأَمِنُواْ مَكْرَ اللَّهِ فَلاَ يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ(99)
A zar su stanovnici naselja sigurni da ih Naša kazna neće snaći noću dok budu spavali?(97) Ili zar su stanovnici naselja sigurni da ih Naša kazna neće snaći danju dok se budu zabavljali?(98) Zar oni mogu biti sigurni od Allahove kazne? Allahove kazne ne boji se samo narod kome propast predstoji.(99)
Kada se Muazu ibn Džebelu, radijallahu anhu, primakla smrt, rasplakao se, pa mu bi rečeno: „Zašto plačeš, kada si jedan od ashaba Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i šta si sve učinio za islam?“ Reče: „Ne plačem zbog straha od smrti, niti zbog toga što ostavljam dunjaluk, već plačem zbog dvije skupine, a ja ne znam od koje sam ja: od stanovnika dženneta ili stanovnika džehennema!“Amr ibn As, radijallahu anhu, kaže: „Da pustim samo jednu suzu iz straha od Alaha, draže mi je od sadake stotinu hiljada dirhema!“
Kaže Ebu Ed-Derda, radijallahu anhu: „Šta je to pa na vama ne vidim slast imana? Tako mi Allaha kada bi medvjed iz šume osjetio slast imana, ona bi se pokazala na njemu. Čovjek se ne plaši za iman, a da mu neće biti učvršen i čovjek nije siguran u iman, a da mu neće biti uskraćen.“
Šidad bin Evs, radijallahu anhu, kada bi legao ne bi mogao da zaspi, pa bi kazao: „Strah od vatre mi je oduzeo san.“ Pa bi ustao i klanjao cijelu noć, sve do sabaha.
Kćerka Rebie ibn Hejsema pitala je svoga babu: „Babo, zašto ne spavaš kad svi ljudi spavaju?“ Odgovorio je: „Kćeri, džehennemska vatra mi ne da spavati.“
Prenosi se od Hasana Basrija, da je rekao: “Omer ibn Abdu-l-Aziz bi učio Kur´an, pa kada bi proučio neki ajet, zaplakao bi i onda bi se gušio u suzama sve dok ne bi pao, pa bi ostao u kući dok ga ljudi ne bi počeli obilaziti, misleći da je bolestan.”Braćo i sestre, budimo od onih koji se istinski boje Allaha, subhanehu ve te’ala, i pripremajmo se za Dan polaganja računa!
Gospodaru, učvrsti nas na Putu islama, učini nas od onih koji se samo Tebe boje i Tebi iskreno robuju i na ruku i sedždu Ti padaju, oprosti našim roditeljima i našim dobrim precima, uputi i učvrsti naše potomke, oprosti nam grijehe i počasti nas u Džennetu društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi!Sarajevo: 21. muharrem 1433.H. Hutba: Džamija “Kralj Fahd” 16. decembar 2011. god. Nezim Halilović Muderris
وَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ!بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
TEVEKKUL – OSLANJANJE SAMO NA ALLAHABraćo i sestre u islamu! Danas 28. muharrema 1433.H., 23. decembra 2011. godine, hutbu sam naslovio sa Tevekkul – Oslanjanje samo na Allaha. Tevekkul na Allaha, dželle še’nuhu, je jedna od najvećih imanskih obaveza i jedan od najviših stepena tevhida i isti je vezan za sve ibadete i poslove mu’mina. Tevekkul etimološki znači oslanjanje, prepuštanje, predavanje, iskazivanje svoje nemoći i oslanjanje na drugog. U šerijatskoj terminologiji tevekkul ima značenje pouzdanja u Allaha, oslanjanja na Njega, prepuštanje svih stvari Njemu i traženje pomoći od Njega, uz činjenje propisanih i dozvoljenih djela. Riječ tevekkul u jednini i množini, prošlom i sadašnjem vremenu i u imperativu spominje se na 42 mjesta u Kur’anu.
Braćo i sestre, suština tevekkula je u činjenju propisanih djela i oslanjanju na Onoga Koji ih je i propisao, tj. na Allaha, dželle še’nuhu, uz ubjeđenje da je sve u Njegovim rukama i da će se desiti samo ono što On želi.Kaže Allah, subhanehu ve te’ala, u 51. ajetu Sure Et-Tevbe:
قُل لَّن يُصِيبَنَا إِلاَّ مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلانَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
Reci: “Neće nas zadesiti osim ono što nam je Allah odredio, On je Gospodar naš.” I neka se vjernici samo na Allaha oslone!
Citirani ajet braćo i sestre nas podučava vjerovanju u kader i oslanjanje na Allaha, subhanehu ve te’ala, Kojem pripadaju sve tajne. I uistinu su vjernici ubijeđeni da se sve dešava Allahovom, dželle še’nuhu, voljom i određenjem i oni se istinski oslanjaju na svoga Stvoritelja, nadajući se Njegovoj milosti i oprostu.A u drugom dijelu 3. ajeta Sure Et-Talak, stoji:
…وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا
…Onaj ko se osloni na Allaha, On mu je dovoljan! Allah će, zaista, ispuniti ono što je odlučio; Allah je svemu već rok odredio.I uistinu je Allah, dželle še’nuhu, mu’minima dovoljan i jedini istinski oslonac, pa se oslonimo na Njega i u isto vrijeme uložimo maksimum truda, pa ćemo postići dobro obadva svijeta!
Allah, dželle še’nuhu, u 98. ajetu Sure En-Nahl naređuje da se prilikom učenja Kur’ana traži Njegova zaštita od prokletog šejtana, a u 99. ajetu iste Sure kaže da prokleti šejtan ne može nauditi mu’minima koji se na Allaha, dželle še’nuhu, oslanjaju:
فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ(98) إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ(99)
A kada učiš Kur’an, zatraži od Allaha zaštitu od šejtana prokletog!(98) on doista nema nikakve vlasti nad onima koji vjeruju i koji se na Gospodara svoga oslanjaju.(99)A u 23. ajetu Sure El-Maide stoji:
…وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُواْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ
…na Allaha se oslonite, ako ste mu’mini!
Uzvišeni Allah je u ovom ajetu tevekkul učinio uvjetom imana, pa kada nestane uvjeta, tj. tevekkula, tada nestaje i imana.
Allah, dželle še’nuhu, je naredio tevekkul u ibadetu, pa je kazao u 123. ajetu Sure Hud:
وَلِلَّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَإِلَيْهِ يُرْجَعُ الأَمْرُ كُلُّهُ فَاعْبُدْهُ وَتَوَكَّلْ عَلَيْهِ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ
Allah zna tajne nebesa i Zemlje i Njemu se sve vraća, zato samo Njemu robuj i samo se na Njega osloni! A Gospodar tvoj motri na ono što radite!Ibrahim, alejhis-selam, i Muhammed, sallallahu alejhi ve sellem, kao i ostali poslanici su najbolji primjer istinskog tevekkula, kada su onda kada su bacani u vatru, kada su napadani od neprijateljskih skupina, kada su nazivani lašcima i kada su progonjeni i u drugim prilikama govorili: حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ Dovoljan je nama Allah i divan je On zaštitnik!
Imam Ibn Tejmijje kaže: „Uistinu je oslonac na Allaha jedna od najvećih obaveza, upravo kao što je obavezna i iskrenost prema Allahu.”Braćo i sestre, stinski i potpuni oslonac na Allaha, dželle še’nuhu, ne mogu ostvariti osim pravi vjernici, kako stoji u hadisu koji bilježi imam Ahmed:
عَنْ عِمْرَانَ بْنَ حُصَيْنٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مِنْ أُمَّتِي سَبْعُونَ أَلْفًا بِغَيْرِ حِسَابٍ لَا يَكْتَوُونَ وَلَا يَسْتَرْقُونَ وَلَا يَتَطَيَّرُونَ وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ” فَقَامَ عُكَّاشَةُ فَقَالَ: “يَا رَسُولَ اللهِ ادْعُ اللهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَنْ يَجْعَلَنِي مِنْهُمْ فَقَالَ: “أَنْتَ مِنْهُمْ” فَقَامَ رَجُلٌ آخَرٌ فَقَالَ: “يَا رَسُولَ اللهِ ادْعُ اللهَ أَنْ يَجْعَلَنِي مِنْهُمْ” قَالَ: “قَدْ سَبَقَكَ بِهَا ُعُكَّاشَةُ” (أحمد)
Prenosi Imran ibn Husajn, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Ući će u Džennet od moga ummeta sedamdeset hiljada bez polaganja računa, a to su oni koji ne liječe kej’om (žigosanjem), koji ne traže da im drugi uče rukju (već to sami sebi čine), koji se ne bave gatanjem i koji se istinski oslanjaju na svoga Gospodara.“ Pa je ustao Ukkaša i rekao: “Allahov Poslaniče, zamoli Allaha sa me učini od njih!” Reče: “Ti si od njih!” Pa je ustao drugi čovjek i rekao: “Allahov Poslaniče, zamoli Allaha da me učini od njih!” Reče: “Pretekao te Ukkaša!“ (Ahmed)Braćo i sestre, trudimo se da budemo od pomenutih sedamdeset hiljada mu’mina, koji će u džennet ući bez polaganja računa, a da bi to postigli čuvajmo se tri pomenute stvari i čvrsto se oslonimo na Allaha, dželle še’nuhu!
Sunnet je Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da kada izlazimo iz naših kuća da proučimo dovu i ko to učini postiže Allahovu, subhanehu ve te’ala, zaštitu, kao što stoji u hadisu koji prenosi Enes, radijallahu anhu, a hadis bilježi imam Ebu Davud:
عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “مَنْ قَالَ – يَعْنِى إِذَا خَرَجَ مِنْ بَيْتِهِ – بِسْمِ اللهِ، تَوَكَّلْتُ عَلَى اللهِ وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ” يُقَالُ لَهُ: “هُدِيتَ وَوُقِيتَ وَكُفِيتَ” فَيَقُولُ الشَّيْطَانُ لِشَيْطَانٍ آخَرٍ: “كَيْفَ لَكَ بِرَجُلٍ قَدْ هُدِيَ وكُفِيَ وَوُقِيَ” (أبو داود)
Prenosi Enes, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Ko kaže – misli se kada izađe iz kuće – U ime Allaha, oslanjam se na Allaha i nema moći niti snage mimo Allahove!“ bude mu rečeno: „Upućen si, spašen i zaštićen!“ A šejtan kaže drugom šejtanu: „Šta ćeš sa čovjekom koji je upućen, spašen i zaštićen?“ (Ebu Davud)Zaštita pomenuta u hadisu je zaštita Allaha, dželle še’nuhu, i to besplatna i trajna – nije to zaštita zaštitarske agencije ili policije, koja ispostavlja mjesečni račun ili koristi budžetska sredstva!
Vjernici čine što je potrebno sa njihovu stranu i čvrsto se oslanjaju na Allaha, dželle še’nuhu, kao što stoji u hadisu koji bilježi imam Tirmizija:
عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَجُلاً قَالَ: “يَا رَسُولَ اللهِ أَعْقِلُهَا وَ أَتَوَكَّلُ، أَوْ أَطْلِقُهَا وَ أَتَوَكَّلُ؟” قَالَ: “إِعْقِلْهَا وَ تَوَكَّلْ” (الترمذي)
Prenosi Enes, radijallahu anhu, da je neki čovjek rekao: „Allahov Poslaniče, hoću li svezati devu i osloniti se na Allaha ili ću je pustiti i osloniti se na Allaha?“ Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, reče: „Sveži je i osloni se na Allaha!“ (Tirmizija)Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nas podučava kakvu bi nafaku imali, kada bi se na Allaha, dželle še’nuhu, istinski oslonili, pa u hadisu koji bilježi imam Ahmed, kaže:
عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: لَوْ أنَّكُمْ تَوَكَّلْتُمْ عَلَى اللهِ حَقَّ تَوَكُّلِهِ لَرَزَقَكُمْ كَمَا يُرْزَقُ الطَّيْرُ تَغْدُو خَمَاصًاً وَ تَرُوحُ بِطَاناً (أحمد)
Prenosi Omer b. El-Hattab, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Kada biste se vi istinski oslanjali na Allaha, On bi vas opskrbljivao kao što opskrbljuje ptice: ujutro odlaze gladne, a predvečer se vraćaju site.“ (Ahmed)Braćo i sestre, treba da se trudimo da u ime Allaha u poslovima za koje smo zaduženi budemo najbolji i da se onda oslonimo na Allaha, subhanehu ve te’ala, sigurni u Njegovu svemoć!
Braćo i sestre, nakon iskrenog vjerovanja i ulaganja maksimuma napora, istinski se oslonimo na Allaha, dželle še’nuhu, i tako ćemo postići dobro obadva asvijeta!
Gospodaru, pomozi našoj braći koja su izložena napadima Tvojih i naših neprijatelja! Učvrsti nas na putu islama! Učini nas od onih koji se samo na Tebe oslanjaju! Oprosti našim roditeljima i dobrim precima! Učini našu djecu i potomke radostima naših očiju i srca! Budi nam milostiv na Sudnjem danu i počasti nas u Džennetu društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi!Sarajevo, 28. muharrem 1433. god. po H. Hutba Džamija “Kralj Fahd”
23. decembar 2011. godine Nezim Halilović Muderris
و السلام عليكم و رحمة الله!بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
NOVA GODINA I DJEDA MRAZ SU STRANI ISLAMUBraćo i sestre u islamu! Danas 05. safera 1433.H., 30. decembra 2011. godine, hutbu sam naslovio sa Nova godina i Djeda Mraz su strani islamu.
Povodom dolaska Nove gregorijanske godine i njenog proslavljanja, što je kršćanski običaj, želim da ukažem na činjenicu da ovaj događaj na žalost obilježavaju i neki od onih koji sebe smatraju muslimanima, nesvjesni da na taj način oponašaju druge narode, a svako oponašanje drugih znači udaljavanje od islama i njegovih propisa. Još je apsurdnije da veliki broj njih to čini uz činjenje harama, koji muslimane izvode iz islama.
Ako volimo Allaha, dželle še’nuhu, dužni smo slijediti sunnet Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, pa će nas Allaha zavoljeti i grijehe nam oprostiti, kao što stoji u 31. ajetu Sure Alu Imran:
قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
Reci: “Ako Allaha volite, mene slijedite i vas će Allah voljeti i grijehe vam oprostiti!” – a Allah prašta i samilostan je.Svako činjenje harama, braćo i sestre izaziva Allahovu, subhanehu ve te’ala, srdžbu, a posebno činjenje harama od strane naroda koji su u teškim situacijama pomognuti da opstanu, onda kada su se nevjerničke vojske i njihovi pomagači udružili u želji da ih potpuno unište. Zar se smiju javno činiti grijesi i izazivati Allahova, subhanehu ve te’ala, srdžba u zemlji kerameta, zemlji dvije stotine hiljada šehida, zemlji četrdeset hiljada silovanih Bošnjakinja, zemlji stotina zloglasnih logora, zemlji 614 do temelja porušenih džamija, zemlji koja u sebi krije dijelove tijela heroja koji skrušeno hodaju ovom bosanskom zemljom, zemlji gazija koji su goloruki stajali pred tenkove i specijalne jedinice, koji su bosi gazili kroz neprijateljska minska polja, a danas su na birou, jer su njihova radna mjesta zauzeli rođaci i rodice i ljubavnice korumpiranih kvazi-političara, pa i neprijatelji ove zemlje, koji su se zapošljavali i još zapošljavaju po nacionalno ključu, zemlji u kojoj nije bilo kolektivne osvete i zemlji dobroćudnih ljudi koji ni neprijatelje ne znaju mrziti koliko to oni zaslužuju, zemlji koju stoljećima koriste i žele prisvojiti, a ona se odupire i svjedoči da ona pripada samo Allahu, dželle še’nuhu, a da smo mi samo njeni privremeni korisnici, za koje je u nekom njenom ćošku pripremljeno dva kvadratna metra zemljišta za privremenu kabursku kuću, koja je na jednu vodu i prokišnjava, pokrivena običnim daskama, bez izolacija, lima, tondah crijepa, bez vrata i prozora, bez fasade, centralnog grijanja, klima i video nadzora, kuće koja ne podliježe plaćanju poreza i koja ostaje do Dana kada će se u Sur (rog) puhnuti, a ljudi iz kabura poiskakati „kao preplašeni skakavci“?
Nova godina se proslavlja širom svijeta, a najveću pažnju joj posvećuju Kršćani, koji ovaj praznik vežu za smrt pape Silvestra I, koji je umro 31. decembra 335. godine, a 1582. godine kada je bila reforma gregorijanskog kalendara početak Nove godine je promijenjen sa 25. decembra, na 1. januar i od tada je 31. decembar poznat u svijetu kao Silvester. Iz ovoga se jasno vidi da je došlo do odstupanja za nekoliko dana od datuma rođenja Isaa, alejhis-selam, tj. 25. Decembra, kako to tvrde Kršćani.
Jedan od prepoznatljivih detalja vezanih za novogodišnje praznike je i Djeda Mraz. Prema Enciklopediji Britanici postojanje Svetog Nikole, kasnije Djeda Mraza, nije potvrđeno ni jednim historijskim dokumentom, tako da se ništa sigurno ne zna o njegovom životu osim da je vjerovatno bio biskup Myre u IV vijeku. Kao mladić putovao je u Palestinu i Egipat, a nakon povratka u rodno mjesto postao je biskup u Myri. Bio je zatvoren za vrijeme progona Kršćana od strane rimskog imperatora, a za vrijeme drugog imperatora je oslobođen. Prisustvovao je Prvom Koncilu u Nikeju, 325. godine. Sahranjen je u crkvi u Myri, a u VI stoljeću njegovo svetište je postalo veoma poznato. Darežljivost i dobrota po kojima je Sveti Nikola bio poznat prerasle su u legende o čudima koje je činio za siromašne i nesrećne. U Srednjem vijeku privrženost Svetom Nikoli raširila se po cijeloj Evropi. Transformacija Svetog Nikole u Djeda Mraza otpočela je 1823. godine. Prema legendi Djeda Mraz uz pomoć vilenjaka dostavlja darove dobroj djeci širom svijeta.
Prema tome, Djeda Mraz je isključivo vjerski simbol Kršćana i nema nikakve veze sa islamom i muslimanima, niti sa bosanskom tradicijom.
Podsjećam i sebe i vas na hadis Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem, koji bilježi imam Hakim:
عَنْ أَبي سَعيِدِ الْخُدْرِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “لَتَتْبَعُنَّ سُنَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ شِبْرًا بِشِبْرٍ، وَذِرَاعًا بِذِرَاعٍ حَتَّى لَوْ دَخَلُوا جُحْرَ ضَبٍّ لَاتَّبَعْتُمُوهُمْ” قُلْنَا: “يَا رَسُولَ اللهِ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى” قَالَ: “فَمَنْ” (حاكم)
Prenosi Ebu Seid El-Hudri, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Slijedićete ranije narode, pedalj po pedalj, aršin po aršin, pa čak i da uđu u gušterovu jazbinu vi biste ih u tome slijedili.” Rekosmo: „Allahov Poslaniče, Kršćane i Židove?“ Reče: „Koga drugog?” (Hakim)Tužno je braćo i sestre da ima veliki broj „muslimana“ koji su u slijeđenju nemuslimana prešli svaku mjeru i koji se ni po čemu ne razlikuju od njih. To njihovo slijeđenje ih nije amnestiralo od ubijanja i progona u toku posljednje oružane agresije na Republiku Bosnu i Hercegovinu, pa hoćemo li doći pameti?
Od oponašanja nemuslimana je i obilježavanje Nove godine, koju proslavljaju Kršćani, za koje Allah, subhanehu ve te’ala, kaže u 17. ajetu Sure El-Maide:
لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ أَن يُهْلِكَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ وَمَن فِي الأَرْضِ جَمِيعًا وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا يَخْلُقُ مَا يَشَاء وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
Nevjernici su oni koji govore: “Bog je – Mesih, sin Merjemin!” Reci: “Ko može spriječiti Allaha da, ako hoće, uništi Mesiha, sina Merjemina, i majku njegovu i sve one koji su na Zemlji? Allahova je vlast na nebesima i na Zemlji i na onome što je između njih; On stvara što hoće i Allah sve može.Potrebno je znati da je islamsko pravilo neslijeđenje onoga ko odstupa od Allahovih priopisa i od njih se treba razlikovati u: običajima, praznicima, vjeri, odjeći, govoru, ishrani itd.
Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu koji bilježi imam Ebu Davud kaže:
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ (أبو داود)
Prenosi Abdullah ibn Omer, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Ko oponaša neki narod, on je od njih.” (Ebu Davud)U ovom hadisu je veliko upozorenje svima onima koji oponašaju nemuslimane, jer ih to oponašanje svrstava u njihov red.
Imam Ibn Kesir kaže da ovaj hadis označava veliku prijetnju i upozorenje onima koji slijede nemuslimane u njihovom govoru, djelima, odjeći, praznicima i načinu obožavanja Stvoritelja, a tako isto i u svemu drugome što nije od naše vjere i što nam se ne dozvoljava.Tako možemo zaključiti, da onaj ko ostavlja sunnet Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, a slijedi običaje Jevreja i Kršćana, da može izaći iz islama, bez obzira koliko se on smatrao muslimanom i imao izvorno muslimansko ime.
I na kraju se braćo i sestre postavlja logično pitanje: Šta činiti u ovoj noći? Odgovor je jednostavan: Ne pridavati joj nikakvu važnost u odnosu na druge noći, ne obilježavati je nikakvim posebnim sijelima, večerama, kahvama, gledanjima novogodišnjeg programa, ne čestitati ga, ne kupovati djeci nikakve poklone niti primati, već na vakat kao i ostalih noći na vakat leći spavati, ustati na noćni namaz i sabah i nastaviti živjeti islamski kao i do sada!Braćo i sestre, izvršavajmo naše islamske obaveze, čvrsto se držimo Allahova, subhanehu ve te’ala, užeta i ne povodimo se za običajima i praznicima drugih naroda!
Gospodaru, vrati pravo onima kojima su njihova prava uzurpirana, ukaži nasilnicima na Tvoj put i spriječi ih u nasilju! Učvrsti nas na putu islama! Učini nas od onih koji se čuvaju zabranjenih i sumnjivih stvari i sačuvaj nas slijepog slijeđenja drugih! Oprosti našim roditeljima i dobrim precima! Učini našu djecu i potomke radostima naših očiju i srca! Budi nam milostiv na Sudnjem danu i počasti nas u Džennetu društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi!
Sarajevo, 05. safer 1433. god. po H.
Hutba Džamija “Kralj Fahd”
30. decembar 2011. godine
Nezim Halilović Muderris
وَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ! -
AuthorPosts
- You must be logged in to reply to this topic.