–
Umjetnost: Monografija Radenko Mišević
Slikar mirisa Bosne
Izdavačka kuća KULT-B objavila je Monografiju posvećenu Radenku Miševiću, umjetniku izuzetno širokog opusa – istaknutom slikaru, piscu, pjesniku, scenografu, filmskom autoru, pedagogu, likovnom kritičaru. U njegovu biografiju upisano je 40 samostalnih i oko 150 kolektivnih izložbi. Izlagao je radove u svim relevantnijim galerijama širom bivše Jugoslavije, ali i u Beču, Salzburgu, Pragu, Brnu, Oslu, Trondhajmu, Varšavi, New Yorku, Lozani, Ženevi, Sofiji… Bio je član Udruženja likovnih umjetnika Srbije (ULUS), generalni sekretar Saveza likovnih umjetnika Jugoslavije (SLUJ), te dva puta predsjednik Udruženja likovnih umjetnika BiH
U Sarajevu je 29. novembra u Umjetničkoj galeriji BiH promovirana Monografija posvećena Radenku Miševiću, bosanskohercegovačkom slikaru. Zahvaljujući entuzijastima iz izdavačke kuće KULT-B, u izuzetno tehnički opremljenoj i stiliziranoj knjizi objedinjeno je mnoštvo kvalitetno reproduciranih djela – ulje, crteži, mozaici, intarzije – iz Miševićevog bogatog stvaralačkog opusa, ali i različiti fragmenti njegova života – fotografije, rukopisi, pisma, dnevnički zapisi – tekstovi u kojima umjetnik govori o sebi i drugima. Monografija sadrži dva duža uvodna eseja autora Melihe Husedžinović i Stojana Ćelića i veliki broj kraćih kritičkih osvrta – likovnih kritičara, historičara umjetnosti – ali i opservacije njegovih prijatelja.
Sarajevska faza Radenko Mišević rođen je 1920. godine u Rogatici, gdje je završio osnovnu školu i nižu gimnaziju kod učitelja Hasana Kikića. Iako je po završetku Državne tehničke srednje škole u Sarajevu planirao upisati studij arhitekture u Pragu, sticajem okolnosti,1939. godine upisuje se na Akademiju likovnih umjetnosti u Beogradu u klasu prof. Mila Milunovića. U vrijeme okupacije Jugoslavije biva uhapšen u policijskoj raciji i odveden na prisilni rad u Borski rudnik. Godine 1944. pristupa partizanima, a nakon oslobođenja diplomira na ALU.
Nezaobilazna djela iz njegovog sarajevskog perioda su Seljak, pohranjen u zbirci Moderne galerije u Beogradu, i Toplik, djelo za koje je 1958. godine nagrađen Šestoaprilskom nagradom Grada Sarajeva. (…)
BH DANI Broj 549 – 21.12.2007
***
Cveće
Ulje na lesonitu
54 x 41 cm
Godina: 1950
***
MONOGRAFIJE
(…)
”Naslikati slike za nekoliko izopačenih sladokusaca nije nikakav slavan posao. Da li bi slika mogla da se sviđa „i popu i kovaču”? Naše slikarske avanture često se završavaju time, što od te, toliko prezirane publike, tražimo da baš ona pred našim nonšalantno postavljenim zagonetkama mobiliše sav svoj emotivni i intelektualni fond i svet asocijacija…”. Ovako je govorio umetnik Radenko Mišević (1920-1995), a ove reči zabeležene su u luksuznoj monografiji posvećenoj njegovoj slojevitoj stvaralačkoj ličnosti štampanoj povodom desetogodišnjice slikareve smrti (izdavač Kult B, Sarajevo).
Radenko Mišević je rođen u Rogatici. Slikarstvo je studirao u Beogradu u klasi profesora Mila Milunovića, a specijalizovao se kod Ivana Tabakovića, Marka Čelebonovića i Nedeljka Gvozdenovića.
(…)„Miševićevi prolaznici, putnici radnici, prijatelji po poreklu ili slučaju, čuvari napuštenih gradilišta i polja, kafanski kibiceri, zanatlije, žive svoj sumorni život u muku, u nekoj vrsti užasavajuće bezglasnosti”. Ovako je Stojan Ćelić dočaravo atmosferu sa Miševićevih platna, zapažajući da se ovaj umetnik služi deformisanim formama ili ih traži na svojim ličnostima.
Dugogodišnje bavljenje čovekom i ljudskom figurom, ali, kao što je i sam Mišević govorio, ne na način klasičnog i konvencionalnog portretisanja, nego na način psiholoških oznaka, preraslo je u portretisanje građevina, odnosno u teme urbanog pejzaža. Za njega je svaka građevina imala svoju dušu u koju je pokušao da pronikne.
U biografiji Radenka Miševića upisan je i period školovanja u ateljeu Andre Lota u Parizu, kao i studijski boravci u Italiji gde je izučavao freske i mozaik. Priredio je oko 40 samostalnih i više od 150 grupnih izložbi. Nazive svojih slika retko je ispisivao na poleđini platna ili na blind ramu. Znao ih je samo on.
Jedan je od osnivača grupe Samostalni i član grupa Sarajevo 55 i Grupa 57.
Osim devetogodišnjeg boravka u Sarajevu od 1953. godine, koji slovi za veoma plodan period u njegovom radu, Miševićev životni i radni vek bio je ipak najviše vezan za Beograd gde je bio i jedan od osnivača Škole za dizajn. Na Fakultetu likovnih umetnosti je predavao od 1964. godine i bio dekan u dva mandata. Izveo je desetine generacija umetnika od kojih su neki i danas profesori Fakulteta likovnih umetnosti.
Monografija posvećena Radenku Miševiću je svedočanstvo o višestruko nadarenoj ličnosti ovog stvaraoca koji se ostvario ne samo na polju likovne, nego i filmske umetnosti i književnosti. Radenko Mišević radio je i kao novinar, pozorišni i filmski scenograf, a njegov kratkometražni film „Ova kuća bogata” u kome su glumci bili njegove kolege i prijatelji, dobio je međunarodno priznanje.
Sklonost ka literaturi jedna je od bitnih odrednica Miševićevog slikarskog dela i često je , posredno dovođena u vezu, sa prozom Petra Kočića, Svetozara Ćorovića, Hamze Hume , Isaka Samokovlije, i posebno Ive Andrića.
Sadržaj monografije, prema svedočenju Miševićeve rođene sestre Seke Mišević–Mijatović čini zaostavština slikara pronađena u njegovom ateljeu. Monografiju, koja je nedavno predstavljena u Beogradu u Umetničkom paviljonu „Cvijeta Zuzorić”, čine tekstovi istoričara umetnosti iz Sarajeva i Beograda nastajali tokom njegovog života povodom tada aktuelnih izložbi, kao i posthumni, zabeleženi na otvaranju memorijalne izložbe.
O Radenku Miševiću pisali su između ostalih i Meliha Husedžinović, Stojan Ćelić, Irina Subotić, Zoran Pavlović, Zuko Džumhur, Sein Hasanefendić, Ivana Simeonović Ćelić, Marija Pušić, Boža Prodanović…
Dela Radenka Miševića danas, između ostalih, čuvaju Narodni muzej u Beogradu, Muzej savremene umetnosti, Muzej grada Beograda, Muzej grada Sarajeva…
Likovna galerija u Miševićevoj rodnoj Rogatici nosi slikarevo ime, a krasi je i bista ovog svestranog umetnika. Poslednja, memorijalna izložba Radenka Miševića priređena je povodom desetogodišnjice smrti u beogradskoj „Cvijeti Zuzorić”.
Marija Đorđević
objavljeno: 05.04.2008
politika.rs
***
Mrtva priroda
38 x 50 cm