Vrandučka tvrđava
Stari grad Vranduk, sa naseljem se nalazi oko 10 kilometara nizvodno od središta Zeničko – dobojskog kantona, grada Zenice. Smješten je na lijevoj dolinskoj strani rijeke Bosne koja je na ovom mjestu sužena i poprima klisurasti oblik. Pod današnjim imenom prvi put je spomenut 1410.godine.
Mjesto Vranduk je jedinstveno po svojoj fascinirajucoj geografskoj lokaciji. Grad je strateški izgraden na izduženom dijelu zemlje poput poluostrva koji se spušta sa planinske strane uz rijeku Bosnu. Vranduk je bio vratnica Bosanskom kraljevstvu prema sjevernom podrucju koje su kontrolisali Madari. Njegov strateški znacaj mu je dao važnost u ranom i srednjem periodu srednjeg vijeka. Nakon što su Otomani osvojili vecinu Bosne do 16. vijeka, on je procvjetao u malo trgovacko naselje izmedu centralne i sjeverne Bosne.
Naselje je nastalo iz strogo geostrateškog interesa i njegova uloga je bila kontrola prometa koji se odvijao pravcem od Panonske nizije preko Bosne i Jadranskog mora.
Vranduk predstavlja samo jedan u nizu srednjevjekovnih bosanskih gradova koji se nalaze u ovoj regiji koja predstavlja dio prostora gdje se razvijao vrlo intenzivan politički, ekonomski i kulturni život. Sačinjavaju ga citadela sa glavnom kulom i ostacima bedema koji su opasavali srednjevjekovno gradsko naselje.
U neposrednoj blizini utvrde izgrađena je carska ili sultan Mehmed Fatihova džamija, koja je po nekim podacima izgrađena na temeljima srednjevjekovne crkve. Danas ispod Vranduka vodi cestovni tunel prokopan nakon Drugog svjetskog rata.
